کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار از اردیبهشت 1386 فعالیت خود را با مأموریت ارزیابی ابزارها و قراردادها در بازار سرمایه آغاز نمود. این کمیته در راستای انجام وظایف خود، مصوباتی را ابلاغ نموده است و در خصوص ابعاد فقهی معاملات و سازوکارهای نوین در بازار سرمایه اظهارنظر کرده است. هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار هم با رعایت مصوبات این کمیته، به تدوین مقررات و اعطای مجوز برای سازوکارها و محصولات نوین در بازار سرمایه می‌پردازند و در حقیقت، راه‌اندازی این کمیته باعث شد تا مسیر توسعه و تکامل بازار سرمایه در کشور تسهیل گردد.
این کمیته بعد از گذشت مراحل مشخصی و انجام بررسی هایی، نظر تخصصی خود در خصوص ابزارها، نهادها و قراردادهای مشتقه در بازار سرمایه در قالب مصوبه‌ای اعلام و ابلاغ می‌کند و از میان مجموعه مصوبات این کمیته، تعداد قابل ملاحظه‌ای به مرحله طراحی و فاز عملیاتی رسیده‌اند و می‌توان گفت بر مبنای آن مصوبات، دستورالعمل‌های معاملاتی مربوطه در هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب رسیده‌اند. از جمله این موارد می‌توان به طراحی انواع صکوک (همچون اوراق اجاره، اوراق مرابحه، اوراق استصناع و مانند آنها)، قرادادهای مشتقه (همچون قرارداد آتی و اختیار معامله) و برخی نهادهای مالی (همچون صندوق‌های سرمایه گذاری و صندوق‌های زمین و ساختمان) اشاره کرد که هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با توجه به مصوبات این کمیته، ضمن تنظیم دستورالعمل مربوطه، مجوزهای لازم را صادر کرده است.
این نوشتار با هدف معرفی فرآیند صدور مصوبه در کمیته تخصصی فقهی تهیه شده است. در متن حاضر سعی شده است رویه تصمیم‌گیری در کمیته تخصصی فقهی تبیین شود و خوانندگان گرامی با سیر اقدامات در مسیر تصویب مصوبه کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار آشنا گردند. امید است ان شاءالله نوشتار حاضر در نیل به اهداف خود مثمرثمر بوده باشد.
برای دریافت این گزارش اینجا کلیک نمایید
منتشرشده در اخبار
چهارشنبه, 09 اسفند 1396 06:13
عرضه اسناد خزانه اسلامی با نرخ ۲۰.۵ درصد از شنبه هفته آینده
نوشته شده توسط مدیرسخنگوی دولت گفت: پس از تمام شدن مهلت عرضه اوراق مشارکت بانک مرکزی و از شنبه هفته آینده دولت اسناد خزانه اسلامی با نرخ ۲۰ به اضافه نیم درصد عرضه خواهد کرد.
محمدباقر نوبخت در نشست هفتگی خود اعلام کرد: سیاست های دولت برای کنترل بازار ارز، عرضه اوراق گواهی سپرده با نرخ ۲۰ درصد و پیش فروش سکه در بازه های ۶ و یک ماهه بود و این نشان می دهد که دولت همه تلاش خود را می کند تا پول ملی تضعیف نشود.
بر اساس این گزارش وی ادامه داد: پس از پایان عرضه اوراق گواهی سپرده با نرخ ۲۰ درصد، دولت قصد دارد اسناد خزانه اسلامی را به بازار عرضه کند.
به همین منظور، پس از تمام شدن مهلت عرضه اوراق مشارکت بانک مرکزی و از شنبه ۱۲ اسفند دولت اسناد خزانه اسلامی با نرخ ۲۰ به اضافه نیم درصد عرضه می شود.
منبع: ایبنا
منتشرشده در اخبار
در بهمن ماه 1396، ارزش بازار سهام در بورس تهران و فرابورس ایران به مقدار 5.270.406 میلیارد ریال رسید که نسبت به ماه قبل 1.5 درصد افزایش داشته است.
حجم معاملات در بازار اول بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات بهمن‌ماه 96 با کاهش 8 درصدی همراه بوده است. این در حالی است که در پایان این ماه حجم معاملات در بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران با 5.51 درصد افزایش نسبت به ماه قبل به 7.264.378 هزار سهم رسیده است.
شاخص های کل بورس تهران و فرابورس ایران در پایان بهمن‌ماه 96 به ترتیب برابر 98.149 و 1098 واحد هستند که به ترتیب 0.68- و 1.36 درصد تغییر را نسبت به ماه قبل نشان می دهند.
ارزش معاملات اشخاص حقوقی از کل ارزش معاملات انجام‌شده در بهمن ماه 96، با 15 درصد رشد نسبت به دی ماه 96 به 74.539 میلیارد ریال رسید. این در حالی است که ارزش معاملات اشخاص حقیقی در پایان این ماه 9 درصد کاهش داشته است.
در بهمن‌ماه 1396، اوراق خزانه اسلامی در نماد سخاب5 به ارزش 7.020 میلیارد ریال سررسید شد. در این ماه سیزده اوراق (هشت مورد اسناد خزانه و سه اوراق موازی سلف استاندارد و دو اوراق اجاره) مجموعاً به ارزش 124.374 میلیارد ریال منتشر شد. همچنین مانده اوراق بدهی منتشره در پایان بهمن ماه 96 به 508.554 میلیارد ریال رسید.
برای دریافت این گزارش اینجا کلیک نمایید.
منبع: مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار
منتشرشده در اخبار
سه شنبه, 08 اسفند 1396 05:17
تصویب دو قرارداد اختیار معامله ضمن انتشار اوراق سلف در کمیته فقهی
نوشته شده توسط مدیرمصوبه اخیر کمیته فقهی به موضوع امکان سنجی استفاده از دو قرارداد اختیار معامله ضمن انتشار اوراق سلف اختصاص دارد و با توجه به اینکه در این خصوص استفاده از دو قرارداد اختیار معامله در فرایند معامله سهام قبلا در کمیته فقهی بررسی شده بود و این موضوع تفاوت ها و شباهت هایی با موضوع قبلی داشت، با تاکید بر مصوبه قبلی، این کمیته مصوبه تکمیلی خود را تنظیم و ابلاغ کرد.
مطابق طرحی که در اختیار کمیته فقهی قرار گرفت، این سوال مطرح شده بود که آیا ناشر و سرمایه گذاران در اوراق سلف می توانند در ضمن فرآیند انتشار این اوراق، همزمان از دو قرارداد اختیار معامله هم استفاده کنند یا خیر؟
فرایند هم به این صورت پیش بینی شده بود که در ضمن عرضه اوراق سلف، برای سرمایه گذار این اختیار معامله قرار داده شود که بتواند کالایی را که از طریق قرارداد سلف و در فرایند اوراق سلف خریداری می کند، در موعد مشخصی در آینده به نرخ مشخصی بفروشد. همچنین برای ناشر اوراق این امکان را فراهم کند که بتواند با اختیار خریدی که از سرمایه گذاران به دست می آورد، در موعد مشخصی در زمان آینده با نرخ مشخصی کالایی را که فروخته، با اعمال این اختیار معامله خریداری کند.
بر اساس اعلام کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، این موضوع به این ترتیب تصویب شد که کمیته فقهی با لحاظ دو شرط با آن موضوع موافقت کرد.
شرط اول این بود که باید نرخ اعمال در این دو قرارداد اختیار معامله، به نحوی باشد که این دو نرخ، در یک محدوده قیمتی متفاوتی قرار داشته باشند و نباید بسیار نزدیک به هم یا یکسان باشند. در صورتی که شرط اول رعایت نشود، شرط دومی که کمیته فقهی آن را لازم دانست، این بود که زمان اعمال اختیارها باید به گونه ای متفاوت از هم باشد که بین این دو تاریخ اعمال یک زمان معقولی وجود داشته باشد و این دو تاریخ اعمال بسیار یکسان با هم یا برابر با هم نباشند.
به این خاطر کمیته فقهی مصوب کرد که اگر شرط اول رعایت نشود، باید حداقل یک هفته بین دو تاریخ اعمال قراردادهای اختیار معامله تفاوت زمانی وجود داشته باشد.
به گزارش سنا، البته کمیته فقهی در مصوبه خود بر این نکته هم تاکید کرد که پایبندی و تحقق یکی از این دو شرط، برای صحت انطباق انتشار این اوراق با موازین فقهی مدنظر کفایت می کند.
بر مبنای مصوبه کمیته فقهی، اوراق سلف همراه با دو اوراق اختیار معامله از طریق سازوکارهایی که بورس انرژی تعیین کرده بود، عرضه شد و توانست سازوکاری را برای تامین مالی بخش دولتی فراهم آورد. البته شایان ذکر است که مصوبه کمیته فقهی اختصاصی به تأمین مالی بخش دولتی ندارد و بسته به ضوابط و ملاحظات اجرایی، بخش خصوصی و بخش دولتی می توانند با استناد به مصوبه مزبور و رعایت قوانین مربوط جهت تأمین مالی از این ساختار استفاده کنند.
منبع: ایبنا
منتشرشده در اخبار
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: وقتی نرخ سود سپرده را افزایش میدهیم، احتمالا مردم به جای اینکه منابع مالی خود را به بازار ارز ببرند، آن را در اختیار بانک‌ها قرار خواهند داد؛ فقط خطری که وجود دارد این است که ممکن است بانک‌ها وارد بازار ارز شوند.
افزایش نرخ ارز در هفته‌های اخیر به سرتیتر اخبار بسیاری از رسانه‌ها تبدیل شده، موضوعی که می‌تواند عواقب نامناسبی از جمله افزایش نرخ تورم را در پی داشته باشد. بانک مرکزی برای مقابله با این پدیده، به بانک‌ها اجازه داده از به مدت دو هفته اقدام به انتشار اوراق گواهی سپرده با سود ۲۰ درصد با سررسید یکساله کنند تا شاید بخشی از مشکل را برطرف کند؛ اقدامی که به گفته کارشناسان اقتصادی ممکن است آثار منفی دیگری را در پی داشته باشد.
کامران ندری، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)، در گفتوگو با ایکنا، درباره دلایل بالا رفتن نرخ ارز در هفته‌های اخیر و همچنین تأثیرات انتشار «اوراق گواهی سپرده» برای مقابله با چنین پدیدهای اظهار کرد: درست است که در سال‌های اخیر دولت اعلام کرده که افزایش تورم را کنترل کرده است و در واقع نرخ رشد آن را کُند کرده است اما وقتی دارای اقتصادی هستیم که سطح عمومی قیمت‌ها در این اقتصاد دائما در حال افزایش است و با پدیده تورم مواجه هستیم و نرخ تورم دارای نرخ میانگین ۱۰ تا ۱۲ است؛ بنابراین در یک اقتصاد تورمی، هیچ نرخی را نمی‌توان در بلندمدت ثابت نگه داشت.
وی ادامه داد: حال این نرخ، نرخ ارز، دستمزدها یا هر چیز دیگری باشد، باید متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا کند؛ چراکه امکان‌پذیر نیست که همه قیمت‌ها بالا برود اما دستمزدها یا نرخ ارز ثابت باقی بماند و این نوعی عدم تعادل اساسی در اقتصاد است؛ مثلا اگر کودکی در حال رشد است، همه اجزای بدن وی بزرگ شود اما دست وی کوچک بماند و این عدم تعادلی اساسی است.
ندری یادآور شد: بنابراین نرخ ارز، نرخ دستمزد، نرخ بهره و همه قیمت‌هایی که در اقتصاد وجود دارد، باید در بلند مدت، متأثر از نرخ تورم تعدیل شود اما از آنجائی‌که ما در اقتصادمان عرضه کننده اصلی ارز در بازار، دولت بوده است، برای مدتی، علی‌رغم وجود تورم، توانسته است نرخ ارز را ثابت نگه دارد و این فنر نرخ ارز دائما جمع شده و اکنون با یک جهش قیمتی آن مواجه هستیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: بنابراین علت اصلی این است که در اقتصادی که دارای تورم است این اتفاقات رخ می‌دهد؛ مخصوصا وقتی‌که چند سال پیاپی، نرخ رشد بالای پایه پولی و نقدینگی را در اقتصاد داشته‌ایم و این نقدینگی در این سال‌های گذشته، مقداری با نرخ سود بالای بانکی مهار شده بود و در شهریور سال ۹۶ با کاهش نرخ سود بانکی این بند مهار نقدینگی را هم سست کردیم و در چنین شرایطی، وقتی شوکی به اقتصاد وارد شود بند مهار نقدینگی هم که سست شده و فنر ارز هم در گذشته جمع شده بود بنابراین این شوک باعث می‌شود فنر نرخ ارز آزاد شده و قیمت آن به سمت بالا جهش پیدا کند و تقریبا این اتفاق افتاد که اصطلاحا آن را بحران ارزی می‌نامیم که هر چند سال یکبار در کشور ما اتفاق می‌افتد.
ندری ادامه داد: وقتی این بحران ارزی رخ می‌دهد، در کوتاه مدت، سه اتفاق می‌افتد که یکی کاهش شدید ارزش پول ملی است و اتفاق دوم این است که اگر بخواهیم جلوی این کاهش ارزش پول را بگیریم باید ارز به بازار تزریق کنیم و اینکار هم نشان می‌دهد که دولت و بانک مرکزی در حال از دست دادن منابع خود هستند و منابع ارزی هم برای کشور بسیار مهم است چراکه دولت و بانکی مرکزی تا اندازه‌ای می‌تواند از منابع ارزی خود صرفنظر کرده و از آن برای تنظیم بازار استفاده کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: اتفاق سومی هم که در اقتصاد رخ می‌دهد افزایش نرخ سود بانکی است. همه این واکنش نسبت به بحران ارزی در کشور ما رخ داده است بنابراین باید چاره‌ای بیاندیشیم که در آینده مجددا گرفتار این بحران‌های ارزی نشویم و راهکار این مسئله هم مهار کردن رشد پایه پولی و نقدینگی در اقتصاد است که از مسیر اصلاحات در ساختار بانک مرکزی و استقلال این بانک می‌گذرد. همچنین نیازمند اصلاحات در ساختار اداره بانک‌ها از بُعد نظارتی هستیم و اگر اصلاحات ساختاری که ماهیتا از جنس بلندمدت است اتفاق نیفتد راه به جایی نخواهیم برد.
وی با اشاره به اهمیت استقلال بانک مرکزی یادآور شد: نکته دیگر این است که این بحران ارزی را بالاخره با اقداماتی همانند از دست دادن ذخایر ارز، نرخ سود بالا یا سایر اقدامات پشت سر میگذاریم اما مسئله اصلی را حل نکرده‌ایم؛ چراکه مسئله اصلی که به عدم استقلال بانک مرکزی رشد بسیار بالای پایه پولی و نقدینگی است را باید برطرف کنیم، نه اینکه بسیاری از مشکلات را با استفاده از خلق پول برطرف کنیم.
مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تأکید کرد: اگر اتکای خود به استفاده از منابع بانک مرکزی را از بین نبریم و همچنین اتکای خودمان به درآمدهای نفتی را کاهش ندهیم، این مشکلات همچنان ادامه پیدا خواهد کرد؛ چراکه درآمدهای نفتی تبدیل به ریال شده و خودش عاملی برای رشد نقدینگی است. اگر این دو مشکل سر و سامان پیدا نکند، طبق روال چهار دهه گذشته هر از چند گاهی این بحران‌های ارزی را خواهیم داشت.
وی ادامه داد: ما هم در دهه۷۰ هم در دهه ۸۰ و هم الان در دهه ۹۰ دارای بحران ارزی بوده‌ایم و ظاهرا فاصله این بحران‌های ارزی در حال کم شدن است و اگر قبل فاصله یک بحران با بحران دیگر، ۱۰ یا ۱۲ سال بود، الان به این دلیل که مشکلاتمان را به صورت ریشه‌ای برطرف نکرده‌ایم، فاصله بحران‌های ارزی ما در حال کم شدن است.
ندری افزود: در اوایل دهه ۹۰ با بحران ارزی مواجه شدیم و اکنون در اواسط این دهه دوباره با بحران ارزی مواجه شدهایم بنابراین باید عرض کنم که در کوتاه‌مدت شاهد کاهش شدید ارزش پول ملی، از دست دادن ذخایر ارزی دولت، افزایش نرخ سود بانکی و اقدامات تأمینی است که در کوتاه مدت می‌تواند مرهمی باشد و این وضعیت را به این طریق پشت سر بگذاریم اما مشکل اصلی که همان رشد بالای نقدینگی در ۵ دهه گذشته در اقتصاد ماست، نشان می‌دهد ما برای اداره اقتصادمان، به غلط وابسته به منابع بانک مرکزی و خلق پول شدهایم.
مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تأکید کرد: همچنین بخشی از رشد نقدینگی به این دلیل است که بودجه دولت وابسته به درآمدهای نفتی است و هنگامی‌که این درآمدها تبدیل به ریال می‌شود، به همین دلیل، نقدینگی افزایش پیدا می‌کند و این نقدینگی علاوه بر اینکه همه قیمت‌ها را بالا می‌برد، برخی از قیمت‌های کلیدی که دولت مداخله کرده و آنها را ثابت نگه داشته است را به صورت جهشی افزایش می‌دهد که می‌توانیم اسم آن را بحران ارزی بگذاریم و آنچه الان در حال رخ دادن است این است که فاصله بحران‌های ارزی مدام کم می‌شود.
مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی تأکید کرد: ممکن است بحران ارزی بعدی سال دیگر اتفاق بیفتد یا ممکن است با یک بحران بسیار شدیدتری مواجه شویم و به همین دلیل اگر اصلاحات ساختاری که سالیان سال است از آن صحبت می‌شود اتفاق نیفتد، نتیجه همین می‌شود که اکنون مشاهده میکنیم.
ندری درباره اهداف انتشار اوراق گواهی سپرده اظهار کرد: یکی از اقداماتی که معمولا در موقع بحران‌های ارزی در کشور ما اتفاق می‌افتد این است که به صورت دستوری نرخ سود سپرده بانکی را افزایش می‌دهند اما معضلی که در این موارد وجود دارد این است که وقتی نرخ سود سپرده را افزایش میدهیم، احتمالا مردم به جای اینکه منابع مالی خود را به بازار ارز ببرند، آن را در اختیار بانک‌ها قرار خواهند داد؛ فقط خطری که وجود دارد این است که ممکن است بانک‌ها وارد بازار ارز شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره عواقب انتشار اوراق گواهی سپرده از سوی بانک‌ها اظهار کرد: این مسئلهای جدی است که باید بانک مرکزی برای آن چاره‌اندیشی کند؛ چراکه بانک‌ها سپرده‌های مردم را گرفته و به منابع مالی مجهز می‌شوند و اگر کنترلی نباشد، بانک‌ها با سلاحی قویتر یعنی تجمیع منابع مردم، به یکباره به بازار ارز حمله می‌کنند؛ بنابراین بانک مرکزی باید هشیار باشد و جلوی حملات سفتهبازانهای که می‌تواند مستقیم یا غیرمستقیم توسط بانک‌ها اتفاق بیفتد را بگیرد.
ندری در پایان گفت: خطری که در اینجا وجود دارد و عمدتا به دلیل شیوه افزایش نرخ سپرده در ایران است و معمولا به صورت دستوری انجام می‌شود همین ورود بانک‌ها به بازار ارز است. اکنون بانک‌ها سپرده‌ها را با نرخ ۲۰ درصد جذب می‌کنند تا مردم را مقداری آرام کنند اما سؤال این است که بانک‌ها با این منابع چه خواهند کرد و آن را در کجا مورد استفاده قرار خواهند داد؛ بنابراین بسیار محتمل است که بانک‌ها با این منابع وارد بازار ارز شوند تا مشکلات خودشان را برطرف کنند.
منبع:ایکنا
منتشرشده در اخبار
دوشنبه, 30 بهمن 1396 10:10
بررسی تحلیلی وضعیت بازار اوراق بهادار اسلامی (صکوک) در ایران و جهان
نوشته شده توسط مدیرمرکز پژوهش توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار در گزارش جدید خود به بررسی تحلیلی وضعیت بازار اوراق بهادار اسلامی (صکوک) در ایران و جهان به قلم دکتر محمد توحیدی و رضا یارمحمدی پرداخته است.
در مقدمه این گزارش می خوانیم:
يکي از نوآوري‌هاي دهه اخير در عرصه بحث‌هاي پولي و مالي اسلامي، انتشار انواع اوراق بهادار اسلامي به نام صکوک است؛ اين اوراق که به‌طور عمده براي تأمین مالي دولت، سازمان‌هاي وابسته به دولت و بنگاه‌هاي اقتصادي منتشر مي‌شوند بر اساس عقود اسلامي طراحي شده‌اند و جايگزين مناسبي برای اوراق بهادار ربوي به‌ويژه اوراق قرضه شمرده مي‌شوند. انتشار اوراق بهادار (صكوك) بر اساس احكام مقدس شريعت اسلامي يكي از مهم‌ترين دستاوردهاي بانكداري و ماليه اسلامي و ازجمله برجستهترين ابزارهای توسعه اقتصاد اسلامي است، مشروط بر اين‌كه در سازوكارهاي آن تمام اصول بنيادي كه اقتصاد اسلامي را از ديگر اقتصادها متمايز ميسازد، رعايت شود.
ظهور و توسعه انواع و طبقات مختلف صکوک به‌طور عمده ناشی از تقاضای بازار است. صکوک را می‌توان به طرق مختلفی دسته‌بندی نمود. تقسیم‌بندی صکوک می‌تواند بر مبنای قراردادها و عقودی باشد که اوراق بر مبنای آن منتشر می‌شود یا بر مبنای ماهیت و نوع دارایی‌های موضوع انتشار صکوک و یا ویژگی‌های فنی و تجاری خود اوراق باشد. در این گزارش طبقه‌بندی‌های مختلف صکوک بر اساس معیارهای گوناگون موردبررسی قرار می‌گیرد.
برای دریافت کامل این گزارش اینجا کلیک نمایید.
منتشرشده در اخبار
گزارش «دست نامه صکوک؛ راهنمایی برای ساختاردهی صکوک» توسط پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده پولی و بانکی، در چکیده این گزارش که توسط رضا یارمحمدی، رسول خوانساری و سیدمحمد حسن ملیحی ترجمه شده، آمده است: اوراق بهادار اسلامی که با عنوان صکوک شناخته می‌شوند، به عنوان جایگزین اوراق قرضه در مدت بیش از یک دهه به یکی از بخش‌های مهم صنعت مالی اسلامی تبدیل شده است و با گذشت زمان، بسیاری از کشورهای اسلامی و حتی غیراسلامی در این بخش وارد شده یا فعالیت خود را در آن گسترش می‌دهند. یکی از مسائل مهم در بازار صکوک، انواع ساختارهای مورد استفاده در طراحی قرارداد صکوک است که از جهات مختلف بر فرایند انتشار و تسویه صکوک اثرگذار است. صکوک اجاره، مرابحه، مشارکت، وکالت و غیره از جمله ساختارهای مورد استفاده در طراحی صکوک هستند که هر یک ویژگی‌ها و شرایط خاصی دارند و با اهداف گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در این گزارش پس از طرح پیشینه بازار صکوک و ریشه‌های شکل‌گیری آن، مهم‌ترین ساختارهای قابل استفاده در طراحی صکوک معرفی و تشریح می‌شود. همچنین در مورد هر ساختار، نمونه‌ای به عنوان موردکاوی ارائه شده و فرایند انتشار آن تبیین می‌شود.
در بخش جمع بندی این گزارش نیز تاکید شده است: ظهور بازارهای اسلامی در جهان طی دهه اخیر بدون شک مرهون احکام بنیادین اسلام و پویایی شریعت در معرفی ابزارهای نوین اسلامی توسط صاحبنظران مالی اسلامی بوده است؛ به طوری که در حال حاضر نه تنها اقتصاد کشورهای اسلامی از ابزارهای متعارف که غالباً ربوی است بی‌نیاز شده، بلکه محصولات آن در بسیاری از کشورهای اسلامی و غیراسلامی گسترش یافته است. توسعه بازار اوراق بهادار اسلامی مستلزم شناخت دقیق کاستی ها و چالش های این بازار و ارائه راه حل های موثر و کارآ در جهت رشد روزافزون آن است که در حل این چالش ها می توان از تجربه کشورهای موفق استفاده کرد.
تنوع در ابزارهای مالی اسلامی شاید از برخی جنبه ها مفید باشد اما ممکن است از دید سرمایه گذارانی که قصد ورود به این بازار را دارند، مشکل ساز باشد. از این جهت که سرمایه گذاران غیرحرفه ای، دانش جامعی نسبت به انواع این ابزارها و تفاوت های موجود بین آنها ندارند، در نتیجه این امر موجب سردرگمی آنها خواهد شد. بنابراین، در این زمینه باید فرهنگ سازی لازم صورت گرفته و متناسب با سطح فرهنگ سرمایه گذاری، سطح درآمد افراد و تمایل آنها برای هزینه کردن به منظور مشاوره های مالی، اقدام به طراحی و انتشار ابزارهای گوناگون مالی کرد.
برای دریافت این گزارش اینجا کلیک نمایید.
منبع: پژوهشکده پولی و بانکی
منتشرشده در اخبار
شنبه, 28 بهمن 1396 16:49
انتشار کتاب مروری بر حسابداری مالی بر اساس استاندارد های بین المللی گزارشگری مالی (IFRS)
نوشته شده توسط مدیرکتاب مروری بر حسابداری مالی بر اساس استاندارد های بین المللی گزارشگری مالی (IFRS) نوشته دکتر سید علی حسینی (عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا و عضو هیئت مدیره انجمن مالی اسلامی ایران)، سید جلال سیدی و فاطمه ابوالحسن تاش توسط انتشارات نگاه دانش منتشر شد.
هدف از تأليف اين كتاب، آموزش دنياي پيچيده گزارشگري مالي بين المللي به شيوه هاي قابل فهم، جـذاب و كـاربردي مي باشد. در اين كتاب استانداردها و اهدافي كه هر استاندارد به دنبال دستيابي به آن ها است، مورد توجه قرار گرفته و همچنين با ارائه مثال هايي عملي سعي دارد نشان دهد كه اين استانداردها در واقع به چـه صـورت عمـل مـي كننـد. همانطور كه از عنوان كتاب مشخص است، اين كتاب مروري بر حسابداري مالي طبـق IFRS اسـت. لـذا قاعـدتا و منطقا نبايد انتظار داشت كه اين كتاب تمامي مطالب و بندهاي استانداردها را پوشش دهد؛ با ايـن حـال سـعي شـده است تا مطالب و موارد پركاربرد، مهمتر و اساسي به زبان ساده بيان گردد تا بتواند بـه عنـوان يـك كتـاب درسـي و آموزشي در دانشگاه و دورههاي آموزشي مورد استفاده قـرار گيـرد.
خواننـدگاني كـه قـصد دارنـد بـه اسـتانداردهاي حسابداري مسلط شوند و يا تمامي نكات مربوطه را مورد بررسـي قـرار دهنـد، راه درازي در پـيش دارنـد و بايـد بـه كتاب هاي راهنما، تفسير و بكارگيري استانداردهاي حسابداري مراجعه نماينـد. برخـي از ايـن منـابع حـداقل 2هـزار صفحه دارند، پس لازم است پيش از پـا نهـادن در دنيـاي گزارشـگري مـالي عـلاوه بـر تقويـت قـدت اسـتدلال و تجزيه و تحليل، صبر و استقامت خود را تقويت نماييد. با اين حال اين كتاب براي اين قبيل از خوانندگان نيز سـودمند مي باشد. اين كتاب رويكردي عملگرايانه دارد.
فصول كتاب به ترتيب IFRS يا IAS نوشته نشده است، بلكـه هـر فـصل مستقل از فصول ديگر است. خواننده مي تواند كتاب را از ابتدا تا انتها مطالعه نمايد (پيشنهاد ميشود اين كار صـورت پذيرد) و يا با توجه به نيازهاي خود برخي از فصول را مورد مطالعه قرار دهد. صرف نظر از روشي كه خواننـدگان بـراي مطالعه كتاب انتخاب مي نمايند، پيشنهاد ميشود به ساير فصول كتاب نيز نگاهي داشته باشـند تـا اطمينـان حاصـل گردد كه ساير نكات مهم نيز مورد توجه قرار گرفتهاند.
برای دریافت فایل پیشگفتار و فهرست عناوین این کتاب اینجا کلیک نمایید.
منتشرشده در اخبار
شنبه, 28 بهمن 1396 07:30
امکان سنجی راه اندازی نهادهای مالی در چارچوب ساختار تعاونی
نوشته شده توسط مدیرمرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار در گزارش جدید خود به بررسی « امکان سنجی راه اندازی نهادهای مالی در چارچوب ساختار تعاونی »پرداخته است.
در مقدمه این گزارش می خوانیم:
تعاون یکی از سه بخش اقتصادی است که در اصل 44 قانون اساسی به آن اشاره شده است. با وجود ابلاغ سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی از طرف رهبر معظم انقلاب، تاکنون تحول چشمگیری در بخش تعاون صورت نگرفته است. در حال حاضر اغلب شرکت ها و نهادهای مالی در قالب شرکت های سهامی عام و یا شرکت سهامی خاص مشغول به فعالیت هستند.
در صورتی که امکان تأسیس و راه اندازی نهادهای مالی در قالب تعاون وجود داشته باشد، در این بخش از اقتصاد تحول بزرگی رخ خواهد داد. در این گزارش به بررسی مدل های متعارف تعاونی، ویژگی های تعاون، مقایسه شرکت های تعاونی با شرکت های سهامی و تعاونی از منظر قوانین و مقررات داخلی پرداخته شده است.
در نتیجه می توان گفت الزامات و ساختارهای تعاونی متعارف به گونه ای است که شکل گیری نهادها و مؤسسات مالی در قالب تعاونی را با محدودیت های بسیاری مواجه می کند. لذا به نظر می رسد ساختار تعاونی متعارف تناسب چندانی با شرکت ها و نهادهای مالی نداشته باشد. به نظر می رسد، قالب شرکت های تعاونی سهامی عام برای شکل گیری نهادها و مؤسسات مالی در صورتی که بتوانند الزامات مربوط به بخش تعاونی را محقق سازند، قابل توجیه می باشد.
برای دریافت کامل این گزارش اینجا کلیک نمایید.
منتشرشده در اخبار
شنبه, 28 بهمن 1396 07:17
برتری «بانک وحدت» در عرصه بانکداری اسلامی/ شعبات دیگر افتتاح می‌شود
نوشته شده توسط مدیرعضو شورای فقهی بانک مرکزی و عضو هیئت مدیره انجمن مالی اسلامی ایران اطهار کرد: بنده معتقدم از این جهت که در «بانک اسلامی وحدت»، ناظر شرعی در داخل شعبه گذاشته شده که بر قراردادها نظارت کرده و مشتریان را توجیه می‌کند، عملکرد شرعی بهتر و اطمینان بیشتری نسبت به سایر شعبات بانکی در کشور وجود دارد.
روز شنبه هفته جاری، یکی از شعبات بانک انصار با عنوان «بانک نمونه اسلامی» که از آن با عنوان «بانک وحدت» نیز یاد می‌شود در شهرستان ارومیه افتتاح شد. با توجه به دغدغه برخی متدینین اهل سنت که در برقراری ارتباط با نظام بانکی کنونی، احتیاط پیشه کرده و حاضر به سپرده‌گذاری در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری کنونی نبودند، بانک مرکزی به فکر افتاد تا شعباتی از بانک‌های ویژه اسلامی مورد تأیید علمای اهل سنت در استان‌های سنینشین تأسیس کند و در این زمینه تاکنون سه شعبه بانکی در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و اخیرا در ارومیه تأسیس شده است تا علاوه بر رفع دغدغه اهل سنت، شاهد کاهش زمینه‌های واگرایی بخشی از جامعه ایرانی نسبت به نظام بانکی کشور باشیم.
برای بررسی بیشتر اهمیت افتتاح شعبات بانکی ویژه اهل سنت، با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و از حاضران در جلسه افتتاحیه این شعبه بانکی به گفتوگو نشستیم که متن این مصاحبه در ادامه می‌آید:
ابتدا درباره اهمیت تأسیس بانک اسلامی مختص اهل سنت توضیح دهید و بفرمائید چه چیزی باعث شد تا مسئولان بانک مرکزی و بانک انصار به سراغ تأسیس «بانک اسلامی وحدت» بروند؟
تقریبا از مدت‌ها پیش این موضوع مطرح بود که مردمان استان‌های سنینشین کشور، دغدغه‌هایی برای تعامل با بانک‌های کشور جمهوری اسلامی ایران دارند و شبهاتی برای آنها مطرح است و به همین خاطر، علاقه چندانی ندارند که با نظام بانکی ایران کار کنند و در برخی موارد حتی مشاهده می‌شد که منابع مالی خود را در کشورهای همسایه می‌گذارند.
این موضوع باعث شد تا مطالعاتی برای تأسیس شعبات بانکی مورد تأیید علمای اهل سنت صورت بگیرد. بانک مرکزی هم از این اقدام حمایت می‌کرد و مخصوصا سیاست جناب آقای دکتر سیف، رئیس کل بانک مرکزی این بود که با علمای اهل سنت گفتوگو شده و آن مناطق هم به جریان نظام بانکی بپیوندند و شعبات بانکی مورد تأیید آنان نیز تأسیس شود تا آنها هم بتوانند از نظام بانکی ما استفاده کنند.
در این راستا برخی از بانک‌ها پیشگام شدند و در حال انجام تلاش‌هایی هستند و فقط بانک انصار نیست که در این زمینه وارد شده است. البته بانک انصار توانسته کارهای خاصی انجام دهد و به همین دلیل معروف شده است. برخی دیگر از بانک‌ها هم شروع به کار کرده و در حال فعالیت در این زمینه هستند.
با موافقت بانک مرکزی و همچنین بانک انصار، نشست‌های علمی را در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کردستان، آذربایجان غربی و همینطور سایر استان‌های سنینشین همانند گلستان و خراسان شمالی برگزار کردند و پیرو این مباحثات، تقریبا به این جمع‌بندی رسیدند که می‌توان اکثر معاملات بانکی را براساس بانکداری بدون ربا، با رعایت قانون عملیات بانکی بدون ربا، دستورالعمل‌های بانک مرکزی و با رعایت فقه شیعه و فقه اهل سنت انجام داد. همچنین این نتیجه حاصل شد که می‌توان هم سپرده‌های جاری، هم سپرده‌های پس‌انداز و هم سپرده‌های سرمایه‌گذاری را در این بانک‌ها تعریف کرد.
همچنین این نتیجه حاصل شد که در بخش تسهیلات می‌توان تسهیلات قرض‌الحسنه و تسهیلات مرابحه ارائه داده و در گام‌های بعدی، بحث مشارکت مطرح باشد. البته هنوز مورد سوم عملیاتی نشده و در این بانک‌ها فقط عقود قرض‌الحسنه و مرابحه عملیاتی شده است. براساس این توافقاتی که بین علمای شیعه و اهل سنت وجود داشت با مساعدت بانک انصار، ابتدائا شعبه‌ای در استان سیستان و بلوچستان، سپس در استان هرمزگان و در شهر بندرعباس و اخیرا هم شعبه سوم در استان آذربایجان غربی و در شهر ارومیه با عنوان شعبه «وحدت اسلامی» با حضور علمای شیعه و اهل سنت افتتاح شد. البته در برخی اخبار با عنوان افتتاح نخستین شعبه یاد شد که باید عرض کنم سومین شعبه بانک مشترک شیعه و سنی بود.
تفاوت فعالیت این شعبات بانکی با سایر شعبات بانک‌های کشور در چیست. آیا فقط به اهل سنت اختصاص دارد؟
این شعبات اختصاصی به اهل سنت ندارند بلکه اسم آن را شعبه وحدت گذاشته‌اند و هم شیعه و هم اهل سنت می‌توانند از آن استفاده کنند اما تفاوت آن با سایر شعبات بانکی در این است که در بخش اعطای تسهیلات، فعلا از دو قرارداد قرض‌الحسنه و مرابحه استفاده می‌کند؛ چراکه فقهای شیعه و اهل سنت با نشست‌هایی که داشته‌اند، در مورد این دو قرارداد به مشترکات بسیاری رسیده‌اند و توانسته‌اند این دو قرارداد را هم براساس فقه شیعه و هم براساس فقه اهل سنت به طور کامل عملیاتی کنند.
در سایر شعبه‌های بانکی از سایر قراردادها هم استفاده می‌شود اما در این شعبات، فعلا در بخش اعطای تسهیلات از این دو قرارداد استفاده می‌شود و در بناست در آینده نحوه اعطای تسهیلات گسترش پیدا کرده و از قراردادهایی همانند مشارکت و خرید دِین هم استفاده شود.
به نظر شما وضعیت عملکرد شرعی در این شعبات با سایر شعبه‌های بانکی در کشور چه تفاوتی دارد؟
بنده معتقدم از این جهت که در این بانک‌ها، اصطلاحا ناظر شرعی در داخل شعبه گذاشته شده و بر عملکرد شرعی و قراردادها نظارت کرده و مشتریان را توجیه می‌کند، عملکرد شرعی بهتر و اطمینان بیشتری نسبت به سایر شعبات بانکی در کشور وجود دارد.
این ناظر شرعی در این شعبات بانکی که شما اشاره کردید را چه کسی تعیین می‌کند؟
جمع علمای شیعه و اهل سنت آن استان انتخاب می‌کنند.
به نظر شما آیا می‌توان از چنین شعباتی به عنوان گام‌هایی برای توسعه بانکداری اسلامی در کشور یاد کرد و نمونه‌هایی باشند که همانند آنها به سایر استان‌های کشور هم تسری پیدا کند؟ همچنین بفرمائید با توجه به اینکه این شعبات دارای عملکرد شرعی مناسب‌تری نسبت به سایر شعبات بانکی هستند چرا نمونه‌های آنها در سایر شهرها افتتاح نمی‌شود؟
اتفاقا برنامه بانک انصار این است که این اقدام را به سایر مناطق کشور هم تسری دهد. برنامه افتتاحیه این شعبه با پیام رئیس کل بانک مرکزی آغاز شد. دو شعبه قبلی هم با پیام جناب آقای دکتر سیف افتتاح شدند. ایشان پیشنهاد دادند که بانک انصار، تجربیات خود را در یک محفل علمی و در یک کارگروهی به سایر بانک‌ها هم ارائه دهد تا سایر بانک‌ها هم بتوانند از این روش استفاد کنند.
خود بانک انصار هم در حال گسترش شعبات خود است و زمینه‌سازی می‌کند تا چنین شعباتی را توسعه دهد. الان در نظر دارد که ابتدائا در هر استان سنی نشین یک شعبه تأسیس کرده و بعد از آن در شهرهای مختلف چنین اقدامی انجام دهد. در استان سیستان و بلوچستان قرار است در شهرهای مختلف، چنین شعباتی افتتاح شده و فقط به همین موارد بسنده نشود اما چنین کاری، مقداری زمان‌بر است و اگر فضا مناسب باشد گسترش پیدا می‌کند.
منبع: ایکنا
منتشرشده در اخبار