به گزارش روابط عمومی انجمن مالی اسلامی ایران به نقل از مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی، کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه اخیر خود به بررسی ابعاد فقهی تملک اهرمی پرداخت. تملّک اهرمی ( LBO ) فرآیندی است که برای تامین مالی شرکت بانی به منظور تملّک یک شرکت دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سازوکار یادشده به دو صورت قابلیت اجرایی دارد:
1) تصاحب شرکت هدف با حفظ شخصیت حقوقی آن ذیل شرکت تملّک کننده
2) ادغام شرکت هدف در شرکت تملّک کننده (اصلی) و محو شخصیت حقوقی آن بگونه ای‌که شخصیت حقوقی شرکت هدف (ادغام شونده) از بین رفته و شخصیت حقوقی شرکت تملّک کننده (اصلی) باقی بماند (که به آن «ادغام ساده» می گویند.)
شایان ذکر است بر مبنای آیین نامه تشویق به مشارکت موضوع ماده 15 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی مصوب مردادماه 1400 هیات وزیران، أنواع روش های ادغام و فرآیند اجرای هر کدام مشخص شده است.
با توجه به اینکه خرید شرکت‌های حقوقی با دارایی‌های قابل ملاحظه، به منابع مالی قابل توجهی نیاز دارد، معمولا خریدهای یادشده با استفاده از اهرم های مالی (وام‌های بانکی یا انتشار اوراق بدهی) تامین می‌گردد. بدین منظور، حجم عمده‌ی وجوه لازم (غالبا بالای70%) با استفاده از اهرم های مالی، حاصل شده و برای تضمین بازپرداخت آن، اموال، دارایی‌ها و جریانات نقد شرکت هدف (ادغام شونده) بعنوان وثیقه در نظر گرفته می شود؛ همچنین می‌توان از رکن ضامن نیز برای ضمانت بازپرداخت بدهی استفاده نمود.
در این راستا، و با عنایت به اهمیت اجرایی شدن این موضوع، کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و أوراق بهادار در جلسه اخیر خود به بررسی ابعاد فقهی آن پرداخت و بعد از بحث و بررسی در خصوص زویای آن، تملّک شرکت هدف توسط بانی با استفاده از اوراق مرابحه جهت خرید سهام شرکت هدف را بلامانع دانست.
شایان ذکر است اوراق مرابحه از پرکاربردترین اوراق مالی اسلامی در بازار سرمایه است که غالبا برای خریدهای سرمایه‌ای بانی استفاده می‌شود. حجم انتشار اوراق مرابحه در سال‌های 98 تا 1400 به ترتیب 11، 131 و 90 همت بوده است. سال گذشته بالغ بر 154 هزار میلیارد تومان، أوراق مرابحه در بازار سرمایه توسط بخش دولتی و شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی منتشر شده است. بنابر برآوردهای اولیه‌ی 9 ماهه‌ی نخست سال 1402 نیز آمارها حکایت از حجم انتشاری بالغ بر 115 همت از نوع أوراق مرابحه در بازار سرمایه دارد. متوسط نرخ سود أوراق مرابحه در سال‌های اخیر افزایشی بوده و در سال 1402 این میانگین برای أوراق منتشر شده در 9 ماهه امسال معادل 21.65 درصد بوده است. در رابطه با استفاده از اوراق مرابحه با هدف خرید سهام نیز تاکنون یک مورد اوراق مرابحه خرید سهام 4 ساله با حجم 300 میلیارد تومان در بهار سال 1402 توسط بانک شهر منتشر شده است؛ که بنابر اطلاعات موجود در بیانیه ثبت آن هدف از انتشار أوراق مربوطه خرید سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران و فرابورس ایران بوده است.