به گزارش روابط عمومی انجمن مالی اسلامی ایران به نقل از دبیرخانه کمیته تخصصی فقهی، این کمیته در جلسه اخیر خود به صورت مشروط با اجرایی کردن قرارداد معاوضه (سوآپ) موافقت کرد.

در بازارهای سرمایه متعارف در کشورهای مختلف، قراردادهای معاوضه (سوآپ)، از جمله قراردادهایی است که برای معاوضه دو دارایی هم کاربرد دارد. در این صورت، طرفین توافق می کنند دارایی های معینی را در مواعد زمانی مشخص طبق سازوکاری که جزئیات آن از قبل توافق می شود معاوضه نمایند. در بازار سرمایه ایران، از انواع قراردادهای مشتقه، قراردادهای آتی و اختیار معامله عملیاتی شده است و در ادامه توسعه محصولات مالی در بازار سرمایه، موضوع اجرایی شدن قرارداد معاوضه (سوآپ) به عنوان یکی دیگر از انواع قراردادهای مشتقه مطرح شده است.

موضوع استفاده از ظرفیت شرکت بورس انرژی ایران برای توسعه بازار معاوضه (سوآپ) مطرح شده است. مطابق این طرح، متقاضی قرارداد معاوضه (سوآپ)، از ظرفیت موجود در شرکت بورس انرژی در راستای تحقق اهداف همچون افزایش شفافیت در نرخ معاوضه دارایی ها (که در ادبیات مالی به سوآپ فی شناخته می شود)، شناسایی مشتریان جدید یا ساختار بخشی به قرارداد معاوضه (سوآپ) استفاده خواهد کرد.

کمیته تخصصی فقهی بعد از استماع نظرات کارشناسان و بحث های به عمل آمده چنین جمع بندی کرد:

چنانچه متقاضی قرارداد معاوضه (سوآپ)، طرف قرارداد معاوضه (سوآپ) باشد، حالت های مختلف به شرح ذیل قابل تصور است:
یکی یا هر دو دارایی های موضوع قرارداد معاوضه (سوآپ) مکیل یا موزون نیستند (مثلاً معاوضه خودرو با نفت خام) که این معامله، از فضای ربای معاملی دور است.
دارایی های موضوع قرارداد معاوضه (سوآپ) مکیل یا موزون هستند (مثلاً معاوضه بنزین با نفت خام) که در این صورت، حالت های ذیل امکان پذیر است:
دارایی های موضوع قرارداد معاوضه (سوآپ)، همجنس هستند (مانند معاوضه نفت خام در برابر نفت خام) که در این صورت لازم است به جهت اجتناب از ربای معاوضی، مقدار دو دارایی با یکدیگر برابر باشد.
دارایی های موضوع قرارداد معاوضه (سوآپ)، از نظر خصوصیات مشابه هم نیستند اما مشتقات یک محصول معین محسوب می شوند (مانند معاوضه گازوئیل و بنزین) که در این صورت هم لازم است به جهت اجتناب از ربای معاوضی، مقدار دو دارایی با یکدیگر برابر باشد.

متن مصوبه کمیته به شرح پیوست قابل دریافت است.

لینک دانلود