دین توحیدی اسلام - بهعنوان کاملترین دین که از جانب خداوند متعال برای رستگاری بشر نازل شده است دارای الگوهای عملی و نظری برای تمام ابعاد حیات...
به گزارش انجمن مالی اسلامی ایران به نقل از پژوهشکده پولی و بانکی دین توحیدی اسلام - بهعنوان کاملترین دین که از جانب خداوند متعال برای رستگاری بشر نازل شده است - دارای الگوهای عملی و نظری برای تمام ابعاد حیات انسان در حوزههای فردی، اجتماعی، اقتصادی، و… است و اصول آن میبایست در انجام کلیه امور زندگی بشر بهویژه ممالک اسلامی موردتوجه قرار گیرد. بانکها نیز که ازجمله نهادهای مالی مهم و اثرگذار در اقتصاد کشورند، نیازمند تطبیق ماهیت فعالیتهای خود با آموزههای دین اسلاماند و در همین راستا، نظام بانکداری اسلامی در دنیا شکل گرفته و در کشورمان نیز قانون عملیات بانکی بدون ربا بهمنظور استقرار نظام پولی و اعتباری بر مبنای حق و عدل (با ضوابط اسلام) در جهت سلامت و رشد اقتصادی کشور تصویب شده و مورد عمل بانکها قرار گرفته است. بسیاری از صاحبنظران اسلامی معتقدند برای حصول اهداف نظام بانکداری اسلامی در جهت انطباق با ارزشهای دینی، اصول فعالیتهای مرتبط با این حوزه نظیر حسابداری، حسابرسی، و… باید با آموزههای دین اسلام سازگار شود و مبانی ایدئولوژیک اسلامی را جزء جداییناپذیر محیط فعالیت نظام پولی و بانکی میدانند.در این راستا، ضروری است اندیشمندان و خبرگان حوزههای فنیِ مختلف استانداردهای مربوطه را طوری بازنگری کنند و توسعه دهند که با الزامات و فرهنگ جوامع اسلامی و نظریههای اقتصاد اسلامی سازگار باشد؛ کتابی که پیش رو دارید، تلاشی هرچند اندک برای حرکت در راستای این هدف متعالی بوده است.
این کتاب برگردانِ فارسیِ کتاب استانداردهای حسابداری، حسابرسی و حاکمیتی، و شامل این استانداردها برای مؤسسات مالی اسلامی است که سازمان حسابداری و حسابرسی مؤسسات مالی اسلامی (AAOIFI) منتشر کرده است. هدف این سازمان هدایت عملیات بازارهای مالی اسلامی و گزارشدهی مالی براساس اصول و قواعد شریعت و ارائه استانداردها در بازارهای مالی اسلامی و مأموریت آن استانداردسازی و هماهنگی فعالیتهای بینالمللی مالی اسلامی و گزارشدهی مالی مطابق با شریعت است. استانداردهای منتشرشده از سوی این سازمان در بسیاری از کشورهای اسلامی پذیرفته شده و اجرا میشوند. بر همین اساس، ترجمه و چاپ این کتاب میتواند برای توسعه دانش مربوطه میان خبرگان ازجمله جامعه حسابداران، حسابرسان، و همکاران نظام بانکی ایران مفید واقع شود
پيشگفتار دكتر حامد بن حسن ميره دبير كل سازمان سازمان حسابداری و حسابرسی موسسات مالی اسلامی
سازمان حسابداری و حسابرسی موسسات مالی اسلامی (AAOIFI) ‐ متولی تدوین استاندارد در حوزه مالیه اسلامی بینالملل ‐ تاکنون اقدام به انتشار ۹۴ استاندارد شامل ۵۴ استاندارد شرعی، ۲۶ استاندارد حسابداری، ۵ استاندارد حسابرسی، ۲ استاندارد اصول اخلاقی، و ۷ استاندارد حاکمیتی کرده است.
استانداردهای یادشده در دو بخش منتشر شدهاند: بخش اول، استانداردهای شرعی شامل ۵۴ استاندارد و بخش دوم، استانداردهای حسابداری، حسابرسی و حاکمیتی که مشتمل بر ۴۰ استاندارد است.
با توجه به برنامه تدوین و بازنگری استانداردهای این سازمان طی سال قبل، استاندارد جدیدی با عنوان «استاندارد حسابداری حسابهای سرمایهگذاری» منتشر و «استاندارد حسابداری تلفیق و ترکیب» نیز بازنگری شد. این استانداردها در آخرین نسخه «استانداردهای حسابداری، حسابرسی و حاکمیتی» به چاپ رسیده است.
استاندارد جدید حسابداری مالی شماره (۲۷) درباره حسابهای سرمایهگذاری بهروزرسانی و جایگزین دو استاندارد حسابداری قبلی یعنی استاندارد حسابداری مالی شماره (۵) با عنوان «افشای مبانی تخصیص سود بین سهام صاحبان سهام و سپردهگذاران» و استاندارد حسابداری مالی شماره (۶) با عنوان «حقوق سپردهگذاران و معادل آن» میشود. برایناساس، استاندارد حسابداری مالی شماره (۵) و استاندارد حسابداری مالی شماره (۶) از مجموعه استانداردها حذف شده است. نکات قابلِتوجه استاندارد جدید حسابداری مالی شماره (۲۷) بهروزرسانی رهنمودهای حسابداری در ارتباط با نحوه برخورد با حسابهای سرمایهگذاری در داخل و خارج از ترازنامه است.
در همین حال، استاندارد حسابداری مالی شماره (۲۳) درباره «ترکیب و تلفیق» مورد تجدیدنظر قرار گرفت تا توضیحات بیشتری در خصوص نحوه ارائه صورتهای مالی موسسات اسلامی و الزام تهیه صورتهای مالی تلفیقی با شرکت سرمایهپذیر یا فرعی ارائه شود.
سازمان حسابداری و حسابرسی موسسات مالی اسلامی بهمنظور حصول اطمینان نسبت به حمایت استانداردها از رشد بیشتر صنعت مالی اسلامی بینالمللی، طی سال آینده به تدوین استانداردهای جدید و بازنگری استانداردهای موجود خواهد پرداخت.
در پایان، فرصت را غنیمت شمرده و از اعضای هیئتامنا برای هدایت عملیات و هیئت نظارت بر رعایت موازین شرعی و همچنین از هیئت استانداردهای حسابداری و حسابرسی برای نظارت و اجرای برنامههای تدوین و بازنگری استانداردها تشکر میکنم. علاوهبرآن، از کلیه اعضای نهادی خود، بانکهای مرکزی، مقامات نظارتی، موسسات مالی اسلامی، و صنعت مالیه اسلامی بینالمللی، و همه کسانی که از تدوین و تصویب استانداردهای منتشره سازمان حسابداری و حسابرسی موسسات مالی اسلامی پشتیبانی کردهاند، قدردانی میکنم.