انجمن مالی اسلامی ایران روز یکشنبه  ۲۸ مرداد ماه نشست بین‌المللی را با حضور دکتر علی آودوکیک معاون بخش مطالعات مالی اسلامی دانشکده کسب و کار از دانشگاه داندی اسکاتلند برگزار کرد. ایشان در ابتدای صحبت‌های خود گفت: "کارآمدی طراحی ابزارها و محصولات مالی اسلامی جدید در راستای جهش تولید" اهمیت ادغام اصول مالی اسلامی با توسعه محصولات مالی نوآورانه را بررسی می کند. پایه و اساس توسط New Institutional Economics (NIE) گذاشته شده است که چارچوبی جامع برای درک اقتصادها با تجزیه و تحلیل آنها در چهار سطح فرهنگ، نهادها، سازمان ها، و بازارها/معاملات است.

دکتر علی آودوکیک گفت: جنبه‌های فرهنگی ار آنجایی که دربرگیرنده ایدئولوژی، باورها، ارزش‌ها و هنجارهایی هستند مهم هستندبه دلیل اینکه رفتار اقتصادی را شکل می‌دهند. این موضوع شامل این است که چگونه اصول اسلامی می‌توانند بر رویه‌های مالی تأثیر بگذارند و اطمینان حاصل کنند که با اهداف شریعت که بر عدالت و رفاه اجتماعی تأکید دارند همسو هستند.

معاون بخش مطالعات مالی اسلامی دانشکده کسب و کار دانشگاه داندی اسکاتلند بیان داشت که نهادها اعم از رسمی و غیررسمی، نقشی محوری در تعریف قوانین و مقرراتی که بازارهای مالی را هدایت می کنند، دارند. در زمینه مالی اسلامی، موسسات باید اطمینان حاصل کنند که محصولات مطابق با شریعت هستند و الزامات نظارتی را با قابلیت تجاری متعادل می کنند.

وی در ادامه گفت: سازمان هایی مانند بانک های اسلامی و موسسات مالی غیربانکی در اجرای این محصولات نقش اساسی دارند. ساختار و حاکمیت این سازمان ها باید به گونه ای طراحی شود که هزینه های مبادلاتی را به حداقل برساند و با رعایت اصول اسلامی کارایی را به حداکثر برساند.
سطح بازارها و معاملات بر مبادله واقعی کالاها، خدمات و قراردادهای مالی متمرکز است. محصولات مالی اسلامی مانند صکوک و مضاربه باید نه تنها برای پاسخگویی به تقاضاهای بازار، بلکه برای دستیابی به مقاصد الشریعه اهدافی که رفاه اجتماعی را ارتقا می بخشد، طراحی شوند.
نوآوری در امور مالی اسلامی به دلیل نیاز به انطباق با شریعت بسیار چالش برانگیز است، اما برای توسعه محصولاتی که نیازهای مشتری را برآورده می کنند و در عین حال به اصول اسلامی وفادار می مانند، ضروری است. فرآیند توسعه باید مراحلی مانند تولید ایده، غربالگری، طراحی و حسابرسی شرعی را در بر گیرد و اطمینان حاصل شود که محصولات به طور مثبت هم به موسسه مالی و هم در جامعه کمک می کنند.

دکتر علی آودوکیک خاطرنشان کرد که این ارائه همچنین تأکید می کند که موفقیت محصولات مالی جدید اسلامی به توانایی آنها در تحقق مقاصد الشریعه، که اهداف کلی قوانین اسلامی هستند، بستگی دارد که شامل ترویج عدالت، برابری و رفاه کلی جامعه است. برای اینکه یک محصول واقعاً مؤثر باشد باید با این اصول هماهنگ باشد و در عین حال نیازهای تجاری و نظارتی بازار را نیز برآورده کند.

در ادامه ایشان درباره فرآیند توسعه محصول در امور مالی اسلامی به چندین مرحله حیاتی اشاره کرد که به شرح زیر است:
1. تولید ایده: ایده های محصول جدید باید ریشه در اهداف اساسی مقاصد الشریعه داشته باشند. هدف این است که اطمینان حاصل شود این محصولات به رفاه جامعه کمک می کنند و با ارزش های اسلامی مغایرت ندارند.
2. غربالگری ایده: این مرحله شامل ارزیابی مزایای بالقوه محصول برای مشتریان و جامعه، فراتر از منافع موسسه مالی است. تمرکز بر انتخاب مفاهیمی است که واقعاً ارزش افزوده داشته باشند.
.3 طراحی محصول: مرحله طراحی باید به دقت در نظر بگیرد که چگونه محصول مورد استفاده قرار می گیرد و اطمینان حاصل شود که هم مقاصد ضروری و هم مطلوب را ارائه می دهد. ساختار و ویژگی های محصول در تعیین اثربخشی آن در تحقق اهداف اسلامی بسیار مهم است.
4. موافقت نامه های حقوقی: قراردادها باید منصفانه و بی طرفانه باشد و از همه طرف های درگیر محافظت کند. مشاوران شریعت نقش مهمی در حصول اطمینان از اینکه چارچوب های قانونی مطابقت محصول با اصول اسلامی را به خطر نمی اندازند، ایفا می کنند.
5. حسابرسی شرعی: فراتر از انطباق، حسابرس شرعی ارزیابی می کند که آیا محصول به روشی استفاده می شود که اهداف مورد نظر خود را برآورده و به مقاصد الشریعه کمک می کند.

در پایان دکتر علی آودوکیک گفت: با پیروی از این مراحل، مؤسسات مالی اسلامی می‌توانند محصولاتی تولید کنند که نه تنها مطابق با شریعت باشد، بلکه نوآورانه، رقابتی و برای کل جامعه مفید باشد.

برای دریافت فایل ارائه بر روی اینجا کلیک کنید.