مرکز پژوهشهای مجلس با تاکید بر لزوم تقویت راستیآزمایی و جعلناپذیری تسهیلات پرداختی قرضالحسنه بانکها، پیشنهاد کرد قرعهکشی از حسابهای قرضالحسنه حذف و امتیاز دریافت تسهیلات در این بخش جایگزین شود.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با عنوان آسیبشناسی نظام بانکی (ساماندهی تجهیز و تخصیص منابع قرضالحسنه بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی) اعلام کرد: خلاء موجود در قانون عملیات بانکی بدون ربا باعث شده تا در طول سالهای اخیر با وجود نیاز شدید مردم به ویژه جوانان به تسهیلات قرضالحسنه، درصد قابل توجهی از سپردههای قرضالحسنه پس انداز صرف پرداخت در این بخش نشده است.
طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا، سپردههای قرضالحسنه جزء منابع بانک محسوب شده و در هیچ کجای قانون تصریح نشده که بانکها موظف هستند چه بخشی از سپردههای قرضالحسنه را به پرداخت در این خصوص اختصاص دهند. با این حال، عزم دولت و نظارت بانک مرکزی بر نسبت تسهیلات قرضالحسنه به سپردههای قرض السحنه پس انداز در طول ۱۰ سال گذشته توانسته این مشکل را در ارتباط با سپردههای قرضالحسنه پس انداز برطرف کند ولی در بخش سپردههای قرضالحسنه جاری غفلت شده است.
پیشنهاد شده در اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا، کل بانکها موظف شوند حداکثر پس از گذشت ۵ سال از تصویب قانون، حداقل معادل ۷۰ درصد از مانده مجموع سپردههای قرضالحسنه پس انداز و جاری خود (در حال حاضر این نسبت کمتر از ۳۰ درصد است)، تسهیلات قرضالحسنه به سپردهگذاران قرضالحسنه و اقشار نیازمند (بر اساس اولویت های بانک مرکزی) پرداخت نمایند.
همچنین جهت مقابله با برخورد سلیقهای و رانتی در پرداخت تسهیلات قرضالحسنه به اقشار نیازمند جامعه پیشنهاد شده تسهیلات به مواردی اختصاص یابد که جعل ناپذیر و قابل راستیآزمایی باشند. اهم این موارد عبارتند از ازدواج، تولد فرزند، فوت، بستری در بیمارستان، آموزش و کمک به خانواده زندانیان و آزادی زندانیان جرایم غیرعمد نیازمند، کمک به تامین مسکن و اشتغال مددجویان تحت پوشش نهادهای حمایتی و زنان سرپرست خانوار.
در قسمت جمعبندی گزارش مرکز پژوهشها آمده است: جهت استفاده بهینه از منابع قرضالحسنه پیشنهاد میشود به جای تمرکز صرف بر سپردههای قرض الحسنه پسانداز از ظرفیت سپردههای قرضالحسنه جاری نیز استفاده شود و بدین منظور حداقل نسبت تسهیلات قرضالحسنه به مجموع سپردههای قرضالحسنه پسانداز و جاری تعیین و بر آن نظارت شود.
همچنین توصیه شده امتیاز دریافت تسهیلات قرضالحسنه جایگزین قرعهکشی حساب های قرضالحسنه شود و سهم سپردهگذاران قرضالحسنه و اقشار نیازمند حمایت از تسهیلات قرض الحسنه تعیین شود.
انتظار میرود با فراهم آمدن مقدمات و جلب اعتماد مردم به نظام بانکی، در آینده امکان استفاده از منابع مردمی که در ماده 18 دستورالعمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر صندوقهای قرضالحسنه ذکر شده، فراهم شود. این منابع عبارتند از موقوفات، وصایا، خیرات، هدایای نقدی و غیرنقدی که این منابع در سرفصل مجزا جزو داراییهای صندوق محسوب شده و صرف پرداخت تسهیلات قرضالحسنه میشود.
منبع: خبرگزاری ایبِنا