کنفرانس‌ها و نشست‌های علمی

پنجمین نشست بین المللی انجمن مالی اسلامی ایران، با سخنرانی پروفسور عباس جلیل مدیر عامل گروه Amanah Capital Group Limited (ACGL) مالزی روز چهارشنبه 30 بهمن در محل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه برگزار گردید.

در ابتدای این نشست آقای عظیمی مدیر امور بین‌الملل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه پروفسور عباس جلیل و سوابق ایشان را برای حضار معرفی کردند.

پروفسور عباس جلیل
•    دارای مدرک MBA از دانشگاه ساندرلند انگلستان
•    دارای مدرک کارشناسی املاک و مستغلات از دانشگاه تکنولوژی مالزی
•    مدیرعامل گروه Amanah Capital Group Limited (ACGL) مالزی از سال 2012 تا کنون
•    رئیس تجارت بین الملل شرکت دولتی Amanah Raya Berhad مالزی
•    مدیرعامل و عضو هیئت مدیره برخی از شرکت های تابعه و شرکت های تامین سرمایه Amanah Raya از سال 2009 تا 2011

سپس پروفسور جلیل، سخنرانی خود را اینگونه آغاز کرد: ایده‌ای که قصد مطرح کردن آن را دارم بسیار ساده اما قابل تامل است.

در حوزه فضای مالی و بانکداری اسلامی من کشورها را به 4 دسته تقسیم میکنم:

1.    دسته اول شامل کشورهای مسلمانی که قواعد مالی و بانکداری اسلامی در آنجا جا افتاده و اجرا میشود. عموما کشورهایی که عضو اتحادیه کشورهای اسلامی OIC هستند. مانند: ایران،  عربستان سعودی و مالزی.

2.    دسته دوم شامل کشورهای غیر مسلمان و توسعه یافته‌ای که از مالی و بانکداری اسلامی و قواعد آن در کنار مالی متعارف بهره‌مند هستند مانند: بریتانیا و لوگزامبورگ.

3.    دسته سوم کشورهایی که فاقد نهادهای مالی با قواعد اسلامی هستند اما جمعیت چشمگیر مسلمان دارند: مانند چین، هند، روسیه، قزاقستان، نیجریه

4.    دسته چهارم کشورهایی که نه جمعیت مسلمان چشمگیری دارند و نه نهادهای مالی با قواعد اسلامی، مانند: مکزیک، برزیل، آرژانتین.

وی افزود: بیشترین تاکیدش در خصوص دسته سوم است. جمعیت عظیم مسلمان و معتقدی که امکان استفاده از ابزارهای مالی را برای امور روزمره خود مانند خرید خانه، شروع کسب و کار، پس انداز برای حج ندارند.

پروفسور عباس جلیل یادآور شد همانطور که کسب و کار غذا و نوشیدنی حلال توانسته در این کشورها توسعه پیدا کند، به عنوان مثال هندوستان یکی از بزرگتریم تولید کننده های گوشت حلال است، مالی اسلامی نیز باید در این کشورها توسعه پیدا کند. راه اندازی ابزارهای ساده ای مانند صندوق های سرمایه گذاری یا صندوق های نیکوکاری و صندوق های حج میتواند مورد توجه و استقبال بسیاری از این مسلمانان قرار بگیرد.

در ادامه این نشست حاضرین در جلسه سوالات خود را مطرح نمودند. خانم توکلی از فرابورس: یکی از راه هایی که میتواند مسلمانان را در یک چرخه اقتصادی به یکدیگر وصل بکند، استفاده از تکنولوژی بلاکچین است. شاید یک رمزارز اسلامی بتواند ارز رایج بین مسلمانان بشود و قراردادهای استانداردی بر اساس قراردادها و عقود اسلامی طراحی بشود که مسلمانان بتوانند به راحتی و بدون واسطه از این ابزارها استفاده کنند. مالزی تاکنون در این زمینه پیشتاز بوده و جهت توسعه ابزارهای و عقود اسلامی بر بستر بلاکپچین اقداماتی نموده است. شاید این حرف برای امروز زود باشد اما در آینده تجارت بین مسلمانان در اقصا نقاط جهان با روانی بیشتری انجام خواهد شد.

در ادامه دکتر عباس جلیل این موضوع را تایید کرده و اضافه کردند که در آینده این ابزارها مورد استفاده مسلمانان قرار خواهد گرفت.

آقای یزدانی تبار دانشجوی دکترای مالی از دانشگاه خاتم همچنین در خصوص نحوه ایجاد اجماع و ایجاد ابزارهای مالی مورد استفاده همه مسلمانان علیرغم وجود تفاوت نظرهای علمای اسلامی مکاتب متفاوت پرسیدند.

آقای عباس جلیل در این خصوص گفتند متاسفانه ایجاد این اجماع ساده نیست و نمی توان در آینده نیز انتظار داشت این مهم رخ بدهد. هیچ نهادی یا کشوری را نیز نمیتوان داعیه دار این امر قلمداد کرد حتی بانک توسعه اسلامی با وجودی که اعضایی از جای جای جهان اسلام دارد نتوانسته است تا کنون این اجماع را به وجود بیارد. لذا اقداماتی مانند داشتن اعضای مشترک بین کمیته های شرعی کشورهای مختلف که در طول زمان نظرات و استدلالات یکدیگر را بشنوند میتواند مقدمه ای برای این راه باشد. به علاوه ابزارهایی وجود دارد که با اصول هیچ کدام از مکاتب منافاتی ندارد که میتوان با ایجاد آنها این کار را آغاز کرد.

در ادامه ی این نشست آقای میلاد خوش زبان از دانشجویان دوره DBA بازار سرمایه اسلامی انجمن در مورد امکان نقش آفرینی استارتاپ‌ها در توسعه مالی اسلامی در کشورهای دسته سوم سوالی را مطرح نمود که پروفسور عباس جلیل نیز ضمن تایید این نکته، تاکید نمود استفاده از تکنولوژی های روز مالی دسترسی مسلمانان آن کشورها را به خدمات مالی اسلامی تسهیل خواهد کرد.

در پایان و در جمع بندی پروفسور جلیل اشاره کرد که شاید ایده ایشان ساده بود اما عملیاتی کردن آن در هر حد و اندازه ای می تواند برای رفاه مسلمانان معتقد که در کشورهایی که دسترسی به نهادها و ابزارهای مالی اسلامی ندارند مفید واقع شود.