نشست تخصصی بین‌المللی "وضعیت بانکداری اسلامی در پاکستان" با سخنرانی سید مظهر عباس زیدی (عضو کمیته اجرایی موسسه الصادق پاکستان (ارائه دهنده خدمات بانکداری اسلامی, تامین مالی و تکافل)) روز سه شنبه ساعت 14 برگزار گردید.

در پاکستان، دو رگولاتور اصلی مالی وجود دارد که بر بخش های مختلف صنعت مالی نظارت می کنند:
1. بانک دولتی پاکستان (SBP):
به عنوان بانک مرکزی پاکستان، بانک دولتی پاکستان رگولاتور اصلی نظارت بر سیاست پولی، صنعت بانکداری و نهادی مالی این کشور است. این سازمان بر عملیات بانکداری متعارف و اسلامی نظارت و موارد مربوط به رگولاتوری را انجام می کند، سیاست های پولی را تدوین و ثبات نظام مالی را تضمین می کند.
2. کمیسیون بورس و اوراق بهادار پاکستان (SECP):
SECP بخش شرکت ها، بازارهای اوراق بهادار، شرکت های بیمه، نهادهای مالی غیربانکی (NBFIs) و شرکت های مدیریت دارایی در پاکستان را رگولاتوری و نظارت می کند. شفافیت، حمایت از سرمایه گذاران و عملکرد عادلانه بازارهای سرمایه را تضمین می کند.
این دو نهاد نظارتی کلیدی یعنی بانک دولتی پاکستان و کمیسیون بورس و اوراق بهادار پاکستان نقش مهمی در نظارت و تنظیم بخش‌های مختلف صنعت مالی ایفا می‌کنند و از انطباق با مقررات و استانداردها در حوزه مربوطه خود اطمینان می‌دهند

شرکت های تابعه بانک مرکزی پاکستان:
بانک مرکزی پاکستان دارای "سه" زیرمجموعه با مالکیت کامل است تا وظایف خود را افزایش دهد. این زیر مجموعه ها عبارتند از:
• شرکت خدمات بانکداری بانک مرکزی پاکستان که در سال ۲۰۰۱ تأسیس شد، از این شرکت بانک مرکزی را در انجام وظایفی مانند مدیریت ارز و اعتبار، تسهیل نظام تسویه بین بانکی و فروش/خرید ابزارهای پس انداز دولت به نمایندگی از اداره مرکزی پس انداز ملی پشتیبانی می کند. شرکت خدمات بانکی بانک مرکزی پاکستان همچنین کسب درآمد می کند و پرداخت هایی را برای دولت و از طرف آن انجام می دهد. همچنین کارهای عملیاتی مربوط به امور مالی توسعه، مدیریت بدهی عمومی، عملیات ارز خارجی و تامین مالی مجدد صادرات را انجام می دهد.
• موسسه ملی بانکداری و دارایی :
این موسسه بازوی آموزشی بانک مرکزی پاکستان است که آموزش های توسعه اجرایی را به افراد جدید استخدام شده و سطوح مختلف کارمندان بانک مرکزی ارائه می دهد. این موسسه فرعی همچنین دوره های بین المللی بانکداری مرکزی و تجاری را با همکاری دولت فدرال برگزار می کند. علاوه بر این به شرکت خدمات بانکداری و سایر موسسات مالی آموزش می دهد.

• شرکت حفاظت از سپرده (DPC):
شرکت حفاظت از سپرده به عنوان یک شرکت تابعه کاملاً تحت مالکیت بانک مرکزی تحت در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد. این نهاد مسئول حفاظت از سپرده های نهادهای مالی عضو فعال در پاکستان است. هدف شرکت حفاظت از سپرده جبران خسارت سپرده گذاران به میزان سپرده های محافظت شده در صورت بر شکسته شدن یک نهاد مالی عضو است.
بانک های خصوصی در پاکستان:
• بانک عسکری
• Al Baraka Bank (پاکستان)
• Allied Bank Limited (ABL)
• بانک Alfalah (BAFL)
• بانک الحبیب (BAHL)
• BankIslami Pakistan Limited
• بانک اسلامی دبی پاکستان (DIB پاکستان)
• بانک فیصال (FBL)
• حبیب بانک (HBL)
• بانک متروپلیتن حبیب
• حبیب بانک AG زوریخ
• بانک جی اس
• بانک میزان
• MCB Bank Limited
• بانک سامبا (پاکستان)
• سیلک بانک
• استاندارد چارترد پاکستان (SC پاکستان)
• سونری بانک
• بانک سران
• United Bank Limited (UBL)

بانک‌های بخش دولتی درپاکستان :
• بانک ملی پاکستان (NBP)
• بانک پنجاب (BOP)
• بانک سند
• بانک خیبر
• اولین بانک زنان
• بانک زرایی تراقیاتی

بانک های اسلامی تمام عیار در پاکستان:
1. بانک اسلامی پاکستان
2. بانک البرکه پاکستان
3. بانک اسلامی دبی پاکستان
4. بانک فیصل
5. بانک اسلامی MCB
6. بانک میزان

• بانک های خارجی فعال در پاکستان:
• • Deutsche Bank AG (دویچه بانک پاکستان) آلمان
• • Citi Bank N.A (CitiBank N.A Pakistan) ایالات متحده
• • Industrial and Commercial Bank of China Limited (ICBC Pakistan) چین
• • بانک چین (شعبه بانک چین پاکستان) چین
• • بانک هنگ کنگ و شانگهای (بانک HSBC پاکستان) انگلستان
• • بانک توکیو میتسوبیشی UFJ (بانک MUFG پاکستان) ژاپن
• • Standard Chartered Bank (Standard Chartered Bank Pakistan) انگلستان

• بانک های میکرو فاینانس در پاکستان:
• • بانک میکرو فاینانس فینکا
• • U Microfinance Bank (UPaisa)
• • بانک میکرو فاینانس Mobilink (JazzCash)
• • بانک تامین میکرو فاینانس خوشحالی
• • بانک تامین میکرو فاینانس NRSP
• • بانک میکرو فاینانس Telenor (EasyPaisa)
• NayaPay
• • SadaPay

پیشرفت و سهم بازار صنعت بانکداری اسلامی پاکستان در نمای کلی:
دارایی های صنعت بانکداری اسلامی پاکستان (IBI) طی سه ماهه اکتبر تا دسامبر سال گذشته میلادی 327 میلیارد روپیه افزایش یافت و از مرز هفت تریلیون روپیه گذشت و تا پایان دسامبر 2022 به 7229 میلیارد روپیه رسید. سپرده های صنعت بانکداری اسلامی نیز در طول این دوره 140 میلیارد روپیه افزایش یافت و تا پایان دسامبر 2022، 5,161 میلیارد روپیه ثبت شد. بر اساس گزارش سالانه، دارایی ها و سپرده های IBI رشد قابل توجهی را در طول سال 2022 مشاهده کردند. دارایی های صنعت بانکداری اسلامی پاکستان با رشد سالانه 29.6 درصدی 1652 میلیارد روپیه افزایش یافت. همچنین سپرده ها ۹۵۰ میلیارد روپیه افزایش یافت که نرخ رشد سالانه 22.6 درصدی را نشان می دهد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که این حداکثر افزایش سالانه اندازه دارایی ها و سپرده های بانکداری اسلامی در یک سال خاص است.
در نتیجه رشد بی‌امان، سهم بازار دارایی‌ها و سپرده‌های بانکداری اسلامی در کل صنعت بانکداری تا پایان دسامبر 2022 به ترتیب به 20.2 و 22 درصد افزایش یافت.

شبکه شعب بانکداری اسلامی در پاکستان:
شبکه صنعت بانکداری اسلامی متشکل از 22 نهاد بانکداری اسلامی شامل 5 بانک اسلامی تمام عیار و 17 بانک متعارف دارای شعب بانکداری اسلامی است. در طول دوره مورد بررسی، شبکه شعب بانکداری اسلامی رشد فصلی 205 شعبه را تجربه و تا پایان دسامبر 2022 به 4396 شعبه (در 129 منطقه پاکستان) افزایش یافت. در سال 2022، در مجموع 440 شعبه به شبکه شعب اضافه شد.

از نظر تامین مالی، سهم دیمینیشینگ مشارکت (34.8 درصد) در مجموع تامین مالی صنعت بانکداری اسلامی است که بالاترین رقم محسوب می شود و پس از آن مشارکت (25.2 درصد) تا پایان دسامبر 2022 قرار گرفت.
برنامه راهبردی صنعت بانکداری اسلامی بانک مرکزی پاکستان (25-2021)

این طرح اهداف اصلی را از نظر (1) افزایش سهم در دارایی ها و سپرده های صنعت بانکداری اسلامی به 30 درصد کل صنعت بانکداری، (2) سهم 35 درصدی در شبکه شعب کل صنعت بانکداری و (3) به ترتیب 10 درصد و8 درصد سهم در تامین مالی SMEها و تامین مالی کشاورزی در تامین مالی بخش خصوصی صنعت بانکداری اسلامی است.
برنامه راهبردی دستور کار و استراتژی اجماع را ارائه می دهد تا صنعت را به سطح بعدی رشد و توسعه دهد. همراه با اطمینان از چارچوب قانونی و نظارتی مناسب بر صنعت بانکداری اسلامی تأکید می کند که به محصولات نوآورانه مبتنی بر ویژگی های متمایز شرعی متوسل شوند تا به بخش های فاقد خدمات که برای رشد اقتصاد پاکستان حیاتی هستند توجه کنند. این طرح تمرکز گسترده ای بر بهبود درک عمومی از بانکداری اسلامی به عنوان یک نظام متمایز و قابل دوام دارد که قادر به پاسخگویی به نیازهای متنوع خدمات مالی اقشار مختلف جامعه است. نقش ذینفعان مختلف برای دستیابی مؤثر به اهداف تحت هر رکن در اجرای استراتژی اهمیت حیاتی خواهد داشت. این صنعت باید به طور کامل از پتانسیل مالی اسلامی برای دستیابی به چشم انداز مشترک یک بخش بانکداری اسلامی پویا و پایدار در پاکستان سرمایه گذاری کند.

بر این اساس, این طرح شش رکن زیر را برای تمرکز بمنظور دستیابی به این اهداف پیش بینی شده نشان می دهد:

1. تقویت چشم انداز حقوقی
2. افزایش قابلیت چارچوب نظارتی
3. تقویت چارچوب جامع حاکمیت شرعی
4. بهبود چارچوب مدیریت نقدینگی
5. گسترش و توسعه بازار
6. تقویت سرمایه انسانی و افزایش آگاهی

جهت مشاهده فیلم نشست کلیک کنید.