به گزارش روابط عمومی انجمن مالی اسلامی ایران، نشست خبری هفتمین همایش مالی اسلامی روز چهارشنبه ۲۲ دی ماه با ارائه دبیرکل انجمن مالی اسلامی ایران و حضور خبرنگاران رسانه های مختلف برگزار گردید.
در ابتدای این نشست، امیر یوسفی مقدم دبیرکل انجمن مالی اسلامی ایران به ارائه گزارشی از فعالیت های این انجمن پرداخت.
به گفته یوسفی مقدم انجمن مالی اسلامی ایران توسط اساتید نامدار دانشگاهی و حوزوی کشور در رشته های مالی و اقتصاد از جمله حجت‌الاسلام دکتر مصباحی مقدم، مرحوم حجت الاسلام دکتر موسویان، دکتر علی صالح آبادی، دکتر فریدون رهنمای رودپشتی، دکتر علی ثقفی و سایر اساتید در سال ۹۴ تاسیس شد و از بدو تاسیس جزء برترین انجمن های تحت نظر وزارت علوم قرار گرفت. به طوری که در سالهای ابتدایی در بین انجمن های تازه تاسیس بالاترین شیب رشد را داشته و در سالهای ۹۶، ۹۷ و ۹۸ سه سال پیاپی رتبه A را در ارزیابی وزارت علوم از انجمن های علمی کسب نموده است. البته ارزیابی سال ۹۹ هنوز توسط وزارت علوم اعلام نشده است.

یوسفی مقدم هدف از تاسیس انجمن مالی اسلامی را ارتقای علوم مالی اسلامی عنوان کرد و گفت در همین زمینه انجمن اقدامات شایانی را انجام داده که از جمله آن میتوان به برگزاری پنج دوره DBA بازار سرمایه اسلامی با بیش از 120 دانش‌پذیر، برگزاری سه دوره مدیریت سبد اوراق بهادار و برگزاری یک دوره MBA بازار سرمایه اسلامی اشاره کرد. همچنین در زمینه سایت، انجمن اقدام به ایجاد پایگاه جامع مالی اسلامی نموده است. بطوری که در سایت انجمن، تمامی موارد مرتبط با مالی اسلامی از جمله فیلم، کتاب، مقاله، خبر، نشریه و سایر موارد مرتبط به تفصیل بارگذاری شده است. در بخش فقهی سایت انجمن، مصوبات کمیته فقهی سازمان بورس، مصوبات شورای فقهی بانک مرکزی، استفتائات مالی اسلامی در ۱۹ موضوع و شرح دروس خارج فقه در حوزه مالی اسلامی برای استفاده علاقه مندان در دسترس قرار گرفته است. در بخش مقالات، سیصد مقاله انگلیسی و بیش از ۶۰۰ مقاله فارسی که در ده سال گذشته در نشریات معتبر منتشر گردیده، به تفکیک موضوع آماده دانلود می‌باشد. برگزاری ده دوره دروس فقهی از جمله درس خارج فقه بورس، درس خارج فقه بانکداری و ... نیز از دیگر اقداماتی بود که دبیر انجمن به آن اشاره نمود.
در ادامه یوسفی مقدم برگزاری بیش از ۵۰ نشست تخصصی در حوزه های مختلف مالی اسلامی را نیز از اقدامات حائز اهمیت انجمن عنوان کرد و گفت: گزارش تمامی این جلسات به تفصیل و همراه با فیلم و فایل ارائه روی سایت انجمن بارگذاری شده است.

همچنین یوسفی مقدم عنوان کرد از مهمترین اقدامات انجمن مالی اسلامی ایران، برگزاری شش دوره همایش مالی اسلامی بصورت سالانه بوده است. یوسفی مقدم ضمن مروری بر همایش های مالی اسلامی در سالهای گذشته عنوان کرد هفتمین همایش مالی اسلامی نیز به همت انجمن دوشنبه هفته آینده ۲۷ دی ماه در محل بانک مرکزی بصورت حضوری برگزار می‌گردد و بصورت آنلاین نیز پخش خواهد شد.
یوسفی مقدم محور هفتمین همایش مالی اسلامی را رمز ارزها، تجربه جهانی و رویکرد اسلامی اعلام کرد و افزود: فراخوان مقاله این همایش از مهر ماه امسال منتشر شد و تا دهم دی ماه ادامه داشت که در مجموع ۲۳ مقاله به دبیرخانه ارسال شده که ۱۶ مقاله مورد پذیرش قرار گرفته و با توجه به رتبه ای که داوران کمیته علمی به این مقالات داده اند، علاوه بر ارائه در پنل های تخصصی همایش در کتاب همایش و پنج نشریه تخصصی این انجمن که به صورت مشترک با دانشگاه امام صادق، دانشگاه امام حسین، دانشگاه الزهرا، دانشگاه آزاد و پژوهشکده بیمه منتشر می شود، به چاپ خواهد رسید.

دبیر کل انجمن مالی اسلامی در خصوص برنامه روز همایش گفت: سخنرانان کلیدی این همایش دکتر علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی، دکتر مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، آیت الله مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس شورای فقهی بانک مرکزی و جمعی از کارشناسان حوزه مالی اسلامی و رمزارزها خواهند بود. همچنین برگزاری دو پنل تخصصی «رمزارزها، تجربه جهانی، رویکرد اسلامی» و «آینده پژوهی رمزارزها، فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی بازارهای مالی ایران» از برنامه های اصلی این همایش است.
وی با اشاره به اینکه هفتمین همایش مالی اسلامی در بانک مرکزی برگزار می شود، افزود: بخش اول این برنامه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰ به صورت حضوری و آنلاین و بخش دوم در قالب دو وبینار تخصصی بین المللی و ارائه مقالات در نوبت عصر تا ساعت ۱۶:۳۰ برگزار خواهد شد.

یوسفی مقدم از اهدا پنجمین جایزه مالی اسلامی به استاد برتر و همچنین نهاد برتر در حوزه مالی اسلامی خبر داد و گفت: اهدای چهارمین جایزه پژوهش برتر به بهترین رساله دکتری، پایان نامه ارشد و پایان نامه های دوره های DBA بازار سرمایه اسلامی و همچنین اهدای سومین جایزه کتاب برتر مالی اسلامی نیز در برنامه هفتمین همایش مالی اسلامی گنجانده شده است.

وی در ادامه درباره جزییات پنل تخصصی اول این همایش، اظهار داشت: دکتر محرمیان معاون فناوری های نوین بانک مرکزی، دکتر سروش رئیس هیئت مدیره بانک توسعه صادرات، دکتر میثمی رئیس دبیرخانه شورای فقهی بانک مرکزی، دکتر جلال پژوهشگر حوزه اقتصاد دیجیتال و دکتر رهنمای رودپشتی رئیس انجمن مهندسی مالی پنل تخصصی اول را تحت عنوان "رمزارزها، تجربه جهانی، رویکرد اسلامی" برگزار می کنند.
یوسفی مقدم افزود: پنل دوم همایش با عنوان "آینده پژوهی رمزارزها، فرصت ها و تهدیدها" با حضور دکتر عبدالهی رئیس شرکت ملی انفورماتیک، دکتر فدایی سرپرست فرابورس ایران، دکتر نوری مسئول کارگروه رمزارزهای دانشگاه امام صادق علیه السلام، دکتر هامونی مدیرعامل شرکت مدیریت بازار متشکل معاملات ارزی و دکتر رضایی صدرآبادی پژوهشگر حوزه اقتصاد دیجیتال تشکیل می شود.

یوسفی مقدم یادآور شد، در پنل بین المللی انجمن، دکتر همایون در، رئیس انجمن مالی اسلامی دانشگاه کمبریج، دکتر اکرم لالدین رئیس پژوهشکده ایسرای مالزی همراه با دو استاد دیگر از اندونزی و مالزی از مدعوین پنل بین المللی همایش خواهند بود.
دبیرکل انجمن مالی اسلامی گفت: موضوع مهم دیگری که انجمن مالی اسلامی ایران در مورد آن اقدام نموده است تاسیس صندوق نیکوکاری «تعالی دانش مالی اسلامی» می‌باشد. ان شاءالله با پیگیری هایی که طی این یکساله انجام گرفته، همزمان با هفتمین همایش مالی اسلامی، پذیره نویسی این صندوق آغاز خواهد شد و از ۲۷ دی تا ۲۰ بهمن ادامه خواهد داشت. صندوق نیکوکاری تعالی دانش مالی اسلامی با هدف گسترش، پیشبرد و ارتقای دانش مالی اسلامی، ارتقای کیفیت آموزشی و پژوهشی با حمایت از برترین های مالی اسلامی، حمایت از پایان نامه های ارشد، رساله های دکتری و رساله های برتر حوزه علمیه در زمینه مالی اسلامی، کمک به ابزارسازی و پژوهش های هدفمند در این زمینه تاسیس شده است و عواید حاصل از سرمایه‌گذاری در این صندوق در این موارد هزینه خواهد شد.

یوسفی مقدم گفت: این صندوق از نوع صندوق های مختلط است که وجوه آن هم در دارایی های ثابت و هم در سهام سرمایه‌گذاری خواهد شد. و نحوه مشارکت در این صندوق به سه صورت اهدای اصل و سود پول، اهدای سود، و اهدای بخشی از سود خواهد بود.
وی یادآور شد: مدیریت این صندوق با شرکت سبدگردان مفید و مدیر اجرایی آن انجمن مالی اسلامی ایران است. قیمت هر واحد صندوق برای اشخاص حقیقی، ۱۰۰ هزار تومان و برای اشخاص حقوقی ۱۰ میلیون تومان تعیین شده است.
در ادامه جلسه نوبت به پاسخ به پرسش های خبرنگاران رسید.

یوسفی مقدم در پاسخ به سوالی مبنی بر دلیل اختلاف فتوای فقها در مورد مسائل بانکداری و چرایی عدم احساس نقش شورای فقهی بانک مرکزی و کمیته فقهی بورس در جامعه گفت:
نه فقط در امور بانکی بلکه در بسیاری از احکام و جژئیات آنها بین فقها اختلاف وجود دارد. فقیه پس از شناختن موضوع حکم می‌دهد. اینکه موضوع شناسی چگونه برای فقیه اتفاق بیفتد اهمیت دارد. اگر شما یک لیوان مایع را به فقیه بدهی و بگویی آب است میگوید پاک است و اگر بگویی شراب میگوید نجس. لذا موضوع شناسی مهمترین نقش را در یک فتوا دارد. در کشور هم شاهد این هستیم چون در مسائل مختلف نظر فقها متفاوت است، شورای نگهبان تشکیل شده است تا به عنوان یک رکن قانونی، قوانین کشور بر اساس نظر آن تصویب و نظارت شود. مشابه آن در سازمان بورس، کمیته فقهی بورس از سال ۸۴ تاسیس شد و تمامی ابزارها و رویه های بازار سرمایه می بایست توسط این کمیته تایید شود. در مورد شورای فقهی بانک مرکزی نیز همین گونه است. البته شورای فقهی بانک مرکزی در ابتدا فقط یک رکن مشورتی بود و قدرت نظارت نداشت که در دو سه سال گذشته با تغییر قوانین این شورا نیز از حالت مشورتی تغییر پیدا کرده و تا حدی قدرت نظارت دارد. البته این که امروز در کشور مشکلات بانکی فراوان داریم و در جامعه هم احساس می‌شود، مورد اذعان همگان است و همه ما احساس میکنیم. در حقیقت در حوزه بانکی، کسی هنوز ادعای داشتن بانکداری اسلامی را در کشور ندارد. مدتی بعد از انقلاب قانونی تصویب شد با عنوان قانون بانکداری بدون ربا. اما بانکداری اسلامی لوازم دیگری نیز دارد. البته همان قانون بانکداری بدون ربا نیز به درستی اجرا نشد. همچنین حتی قانون بانکداری که این سال ها در مجلس در دستور کار قرار گرفته نیز بانکداری اسلامی را ادعا نمی کند. همانطور که گفتم تازه دو سه سال است که شورای فقهی بانک مرکزی به جد دارای قدرت و اختیار شده و این در حالی است که مدیرانی که در این دو سال هم در راس بوده اند شاید اعتقاد جدی به بانکداری اسلامی نداشته اند. خوشبختانه تیم جدید بانک مرکزی اعتقاد جدی به این مسائل دارد و ان شاء الله طبق اعلام رئیس کل جدید بانک مرکزی قرار است تمامی رویه های بانکی از نظر شرعی مورد بررسی قرار گیرد و اصلاحات جدی در این زمینه اتفاق بیفتد. در دوره های قبلی جلسات شورای فقهی بانک مرکزی در حالت خوب ماهی دو جلسه بود که در این دوره این شورا بصورت هفتگی و منظم جلسات خود را برگزار میکند. البته این نکته را هم باید در نظر گرفت که شاید بخشی از اعتراضات مردم ناشی از ناآگاهی و کم دانشی در شناخت قراردادهای بانکی باشد. و مثلا حق الوکاله بانک را در یک قرارداد وکالت بانکی با زیاده در قرارداد قرض اشتباه بگیرند. همه با هم باید تلاش کنیم تا ان شاء الله رویه های بانکی تصحیح شود و به سمت بانکداری اسلامی حرکت کنیم.

یوسفی مقدم در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری در مورد کم بودن نقش طلبه های حوزه های علمیه در زمینه مالی اسلامی و انجمن گفت: همانطور که در سوال قبلی گفتم بحث موضوع شناسی برای یک فتوا بسیار مهم است. اما موضوع شناسی را چه کسی باید برای فقیه انجام دهد؟ مسلما کسانی که علوم بین رشته ای را کار میکنند باید در این زمینه فعالیت کنند. لذا هم طلبه های حوزه علمیه باید با اقتصاد و مالی آشنا شوند و هم مالی دان ها و اقتصاد دان ها باید با مالی اسلامی و اقتصاد اسلامی آشنا شوند. در این زمینه انجمن مالی اسلامی با انعقاد تفاهم نامه، در حال برگزاری یک دوره MBA بازار سرمایه اسلامی برای طلاب حوزه علمیه می باشد که طی آن طلاب با مسائل روز و مفاهیم بنیادی مالی و اقتصاد آشنا شوند. همچنین در دوره های DBA بازار سرمایه اسلامی که فعالان و کارشناسان بازار سرمایه در آن حضور دارند، واحدها و سرفصلهای زیادی در مورد مبانی بازار سرمایه اسلامی، شناخت ابزارهای مالی اسلامی و ... گنجانده شده تا فعالین بازار نیز با مفاهم مالی اسلامی آشنا شوند.
یکی از خبرنگاران در مورد میزان استفاده مالی اسلامی در دنیا و نقش پررنگ مالزی در این حوزه سوالی را مطرح کرد که یوسفی مقدم در پاسخ گفت: در اکثر کشورها علاوه بر نظام مالی متعارف، مالی اسلامی نیز وجود دارد. ایران و سودان تنها کشورهایی هستند که تمام موارد در نظام مالی این دو کشور، در چارچوب مالی اسلامی است و سیستم مالی متعارف در آنها نقشی ندارد. دلیل وجود مالی اسلامی در کشورهای غربی نیز این است که مسلمانان پول های خود را در بانک های آنها سرمایه گذاری نمیکنند. لذا برای جذب سرمایه مسلمانان نظام مالی اسلامی را نیز در کشور خود توسعه داده اند. در مورد مالزی البته باید گفت این کشور در مالی اسلامی کار کرده است گرچه مالی اسلامی در این کشور نیز نسبت به ایران عمق کمتری دارد. به قول استاد مرحوم دکتر موسویان مالی اسلامی در مالزی دریایی است به عمق یک متر. اما این کشور ارائه ی بسیار خوبی از مالی اسلامی خود انجام داده است و با تاسیس دانشگاه ها و نهادهای مرتبط مالی اسلامی را توسعه داده است. نکته دیگری که باعث شهرت مالزی در این زمینه شده است، این است که زبان انگلیسی در مالزی به عنوان زبان دوم و رسمی می‌باشد که باعث ارتباط گیری بهتر این کشور با دنیا شده است. متاسفانه با اینکه ابزارهای تامین مالی اسلامی در ایران زودتر از مالزی عملیاتی شده اند گاها در برخی همایش های مالی اسلامی مالزی را مبدع این حوزه می‌دانند. متاسفانه در مورد کشور ما وجود تحریم ها نیز باعث شده تا مالی اسلامی در کشور ما برای جهانیان کمتر شناخته شود.

یوسفی مقدم در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری در مورد استفاده از وجوهات شرعی در ابزارهای مالی اسلامی و بازار سرمایه گفت: وجوهات شرعی از جمله خمس و زکات و همینطور مساله وقف، محل هزینه مشخصی دارند که نمیشود به راحتی آن را تغییر داد و بر اساس قوانین شرعی باید در همان محل مشخص حتما هزینه شود. با این وجود تلاش هایی در مورد استفاده از ابزار وقف بصورت اوراق و صندوق در بازار سرمایه صورت گرفته که نخستین صندوق وقفی هم فکر میکنم در ماه های گذشته از کمیته فقهی سازمان بورس مجوز فعالیت خود را دریافت نموده است.