مدیرکل نظارت بر بانک‌های بانک مرکزی اعلام کرد به برخی بانک‌ها درباره رعایت نکردن نرخ‌های سود تذکر داده‌ایم تعدادی هم نرخ‌های متفاوتی به مشتریان ارائه می‌کنند که در صورت ادامه تخلف پرونده آنها به هیأت انتظامی بانک‌ها ارجاع می‌شود.

عباس کمره‌ای در واکنش به این سؤال که آیا بانک مرکزی در جریان افزایش نرخ سود سپرده و تسهیلات در شبکه بانکی قرار دارد، اظهار داشت: بانک مرکزی به طور دائم روند اجرای نرخ‌های سود سپرده و تسهیلات را رصد می‌کند.

وی با بیان اینکه کاهش نرخ سود سپرده تسهیلات پیشنهاد بانک‌ها بود و بانک مرکزی آن را تصویب کرد، افزود: با توجه به گستردگی شعب بانک‌ها در سراسر کشور ممکن است برخی بانک‌ها در برخی شعب نرخ سود مصوب را رعایت نکنند اما بانک مرکزی تلاش می‌کند بر عملکرد همه بانک‌ها نظارت داشته باشد.

مدیرکل نظارت بر بانک مرکزی با بیان اینکه نسبت به عدم رعایت نرخ‌های سود به برخی بانک‌ها تذکر داده‌ایم تصریح کرد: طبیعی است با وجود 23 هزار شعبه در کشور و بازیگران متعدد بازار پول چنین اتفاقاتی هم رخ دهد.

کمره‌ای ادامه داد: نمی‌گویم 100 درصد بانک‌ها نرخ‌های سود را رعایت می‌کنند اما تلاش بانک مرکزی نظارت حداکثری بر بانک‌ها است.

وی با بیان اینکه میزان اجرای نرخ‌های سود در دوره کنونی را باید با گذشته مقایسه و ارزیابی کرد، گفت: ارزیابی به ما نشان می‌دهد که میزان رعایت نرخ‌های سود بهتر از گذشته است و حرکت بانک مرکزی رو به جلو بوده است.

این مسئول حوزه نظارت بانک مرکزی تأکید کرد: اگر لازم باشد تخلفات برخی بانک‌ها در حوزه نرخ سود را به هیأت انتظامی بانک‌ها ارجاع می‌دهیم.

منبع: خبرگزاری فارس

بنا بر گزارش سایت خبری CPI FINANCIAL بانک السلام بحرین (Al Salam Bank-Bahrain) و موسسه بین‌المللی تکافل (Takaful International Company) در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۶ موافقتنامه استژاتژیک امضا کردند. این موافقتنامه گامی در راستای هموارسازی شرایط برای بانک در ارائه خدمات بیمه‌ای مناسب و منطبق با شریعت به مشتریان بانک‌ السلام و شرکت BMI (شرکت تابعه بانک السلام)در شبکه گسترده شعب در کشور بحرین است.

تکافل

تکافل (بیمه اسلامی) یکی از الگوهای پرکاربرد در پوشش ریسک و بیمه در حوزه مالیه اسلامی است در واقع گونه‌ای بیمه برای جبران خسارت‌های ناشی از حوادث و تكمیل نظام بـانكی بـدون بهـره است.

تكافل مبتنی بر اصل قرآنی تعاون و به معنای «کمك متقابل میان گروهی» بوده و هر عضوی در حمایت از نیازمندان داخل گروه سهم دارد.

از مهمترین ویژگی‌های الگوی تکافل، تطابق آن با هر دو دیدگاه فقهی امامیه (شیعی) و عامه (سنی) است. از میان تمامی الگوهای بیمه اسلامی، تکافل، بیش‌تر از سایر الگوها توسط علمای اسلامی پذیرفته شده است و بر پایه کمک متقابل، پذیرش مشترک ریسک توسط بیمه‌گذاران و تفكيک شفاف وجوه بیمه‌گذار از وجوه سهامدار (عامل تكافل) است.
این روش پوشش ریسک و بیمه در ادبیات فقهی اهل سنت مبتنی بر عقود شرعی انجام می‌شود. مهمترین عقود پایه مورد استفاده در تولید محصولات تکافل عبارتند از مضاربه، وکالت، وقف و ترکیب‌هایی از این عقود باید به این نکته توجه داشت متناسب با تغییر عقود پایه و ترکیب‌های آنها، احکام مربوط به این الگو تغییر می‌کند.
 
موسسه بین‌المللی تکافل

موسسه بین‌المللی تکافل (Takaful International Company) در سال ۱۹۸۹ به عنوان اولین شرکت بیمه اسلامی در کشور بحرین تاسیس شد. این موسسه یکی از موسسات پیشرو در صنعت بیمه اسلامی در خاورمیانه می‌باشد و در طول بیست و هفت سال گذشته موفق به کسب اعتماد، شهرت و یک موقعیت عالی در بازار داخلی بحرین شده است. این موسسه تجربه رقابت موفق در سطح بازارهای بین‌المللی و سایر شرکت‌های فعال در این حوزه را دارد.

منبع: سایت پژوهشکده پولی و بانکی

صندوق UBL اقدام به راه‌اندازی صندوق پس‌انداز اسلامی برای بهره‌گیری از منابع مالی سرمایه‌گذارانی که به دنبال کسب درآمد حلال هستند، نموده است.

به گزارش IFN، شرکت مدیریت دارایی پاکستان راه‌اندازی برنامه جدید پس‌انداز منطبق بر شریعت را اعلام نموده است. این صندوق پس‌انداز به گونه‌ای است که برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال کسب درآمد حلال از پس‌اندازهایشان هستند طراحی شده است.

در این برنامه جدید سرمایه‌گذاری بر روی ابزارهای منطبق بر شریعت از جمله اوراق بهادار دولتی اسلامی از جمله صکوک اجاره و همچنین سپرده‌های بانک‌های اسلامی با اطمینان از امنیت پول و بازدهی مناسب برای سرمایه‌گذاران وجود دارد.

صندوق پس‌انداز اسلامی UISF  (UBL Islamic Savings Fund)در بازار سهام و ارز هیچ گونه سرمایه‌گذاری نخواهد داشت و کلیه عملیات مطابق با دستورالعمل‌ها و رهنمودهای تهیه شده توسط هیأت نظارت شرعی انجام می‌شود.

به طور کلی میزان پس‌انداز موجود در حساب جاری و یا وجوه نقد سرمایه‌گذارانی که به دنبال بازدهی بر مبنای ربا نیستند، می‌تواند در مسیری قرار گیرد که منجر به افزایش هزینه‌ها و تورم گردد. لذا با وجود صندوق پس‌انداز اسلامی می‌توان مانع قفل شدن پول‌های سرمایه‌گذاران شده و از این طریق یک منبع رقابتی از درآمد حلال بر مبنای وجوه پس‌انداز کسب خواهد شد.

علاوه بر این، انعطاف‌پذیری این برنامه به اندازه‌ای است که سرمایه‌گذاران می‌تواند به سهولت و بدون هیچ‌گونه هزینه‌ای به بخشی و یا تمام وجوه خود دسترسی داشته باشند. همچنین مدت زمان نگهداری پس‌انداز ثابت نبوده و همراه با پیشنهاد انتخاب یک سود منظم و با قاعده می‌باشد.

منبع: سایت پژوهشکده پولی و بانکی

بیست و سومین دوره همایش بانکداری اسلامی جهانی در بحرین برگزار خواهد شد.

این کنفرانس با همکاری بانک مرکزی بحرین در روزهای 5،6 و 7 دسامبر(15،16 و17 آذرماه) در بحرین برگزار خواهد شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به سایت اصلی همایش به نشانی  http://wibc2016.com  مراجعه کنید.

مدیرعامل کارگزاری بانک پارسیان در بورس مهم ترین چالش در خصوص اوراق خزانه اسلامی و اوراق بدهی را وجود بازار ثانویه برای آنها عنوان کرد.

مجید سوری روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران(ایبِنا)، درباره انتشار اوراق بدهی و خزانه اسلامی از سوی دولت و چالش های آن، گفت: دولت برای پرداخت مطالبات پیمانکاران دست به انتشار اوراق بدهی و اوراق خزانه اسلامی زد و مهم ترین موضوع برای پیمانکاران وجود بازار ثانویه برای این اوراق است.

وی با بیان اینکه دولت با انتشار این اوراق بدنبال آن بود تا بخشی از فشار بر روی پیمانکاران برداشته شود، اظهار داشت: بسیاری از پیمانکاران از ابتدا بدنبال این نبودند که به جای مطالبات خود اوراق بگیرند زیرا مشکل نقدینگی دارند و وجود بازار ثانویه برای آنها بسیار مهم است.

این فعال بازار سرمایه پیشنهاد داد برای عمق بخشیدن به بازار بدهی کشور نیاز است تا نقدینگی مردم به سمت خرید اوراق هدایت شود.

سوری افزود: باید با اطلاع رسانی مناسب به مردم و ارائه اطلاعات بیشتر مردم را با اوراق بدهی و خزانه اسلامی آشناتر کرد تا آنها با سطح ریسک این اوراق آشنا شده و نقدینگی خود را به این سمت هدایت کنند.

دکتر خواجه نصیری: بازار سرمایه به عنوان یکی از اساسی ترین منابع تامین مالی در دنیاست؛ اما در ایران نبود اعتبارسنجی و رتبه بندی درست در بازار سرمایه، ضمانت نامه ها و تشریفات لازم برای انتشار اوراق مشارکت تامین مالی باعث شده که تامین مالی از این طریق برای صنایع کوچک و صنایعی که با مشکل روبه رو هستند چندان به صرفه نباشد.

بنگاه‌های کوچک و متوسط یکی از اجزای حیاتی رشد در اقتصاد جهانی بوده و اهمیت آنها در رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به‌خوبی شناخته شده است.  بنگاه‌های کوچک و متوسط به طور میانگین بیش از نیمی از نیروی انسانی شاغل در اقتصاد را به کار گمارده‌اند و نیمی از کل مشاغل جدید را فراهم می‌آورند . اما در سالهای اخیر با بحران نقدینگی روبه رو بوده اند و تامین مالی از طریق بانکها باعث شده که آنها روزبه روز بدهکارتر از قبل به سیستم بانکی باشند. از این رو با ظهور ابزارهای جدید به طور قطع شرایط تامین مالی صنایع تغییر پیدا خواهد کرد. بازار سرمایه به عنوان یکی از اساسی ترین منابع تامین مالی در دنیا هنوز نتوانسته نقش موثری در تامین مالی صنایع ایفا کند. این در حالی است که پیچیدگی فرآیند تأمین مالی در بازار سرمایه، نامأنوس بودن برخی بنگاه ها با این شیوه از تامین مالی، تنوع اندک ابزارهای طراحی شده و عدم توسعه زیرساخت‌های شرکت‌های تامین سرمایه، سبب شده این بخش از بازار به طور مناسب نتواند از ظرفیت‌های خود بهره‌مند گردد.

محمودرضا خواجه نصیری در گفت و گو با پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در خصوص چالش های بنگاه های اقتصادی برای تامین مالی گفت: ابتدا باید تعریف مشخصی از ابزارهای تامین مالی بنگاه های اقتصادی ارائه دهیم، بدین ترتیب ورود ابزارهای جدید می تواند به تشویق بنگاههای اقتصادی برای تأمین مالی و همچنین برای افزایش سرمایه شرکت ها کمک کند .

وی ادامه داد: از سوی دیگر اقتصاد کشور ما بانک‌محور است و فرآیند تامین مالی بنگاه های اقتصادی عموما از طریق بازار پول و شبکه بانکی انجام می شود. درهمین راستا حجم زیاد بدهی ها و عدم بازپرداخت آن توسط بنگاه های اقتصادی موجب شده تا با مشکلات فراوانی مواجه شوند.

مدیرعامل تامین سرمایه آرمان با اشاره به اینکه بنگاه های اقتصادی دارایی های شفافی ندارند، افزود: در حقیقت اسناد و دارایی های مالکیت بنگاه‏های اقتصادی خیلی شفاف نیست، این نیزعاملی دیگر است تا صنایع فوق برای تامین مالی با چالش جدی مواجه باشند.

خواجه نصیری اضافه کرد: از یک سو ساختارها و نهادهای موجود برای تامین مالی تولید در ایران، از ابزارهای نوین و متنوع برخوردار نیست و از سوی دیگر بنگاه های اقتصادی فاقد بدنه تخصصی بوده و به همین دلیل نمی توانند از لحاظ مدیریت مالی، ساختار مالی خود را اصلاح کنند. به گفته وی اصلاح ساختار مالی بنگاه های اقتصادی دارای اولویت و ضروری است.

وی تصریح کرد: اگر چه بازار سرمایه دارای ویژگی های منحصربه فردی است اما نبود اعتبارسنجی و رتبه بندی درست در بازار سرمایه، ضمانت نامه ها و تشریفات لازم برای انتشار اوراق مشارکت تامین مالی باعث شده که تامین مالی از این طریق برای صنایع کوچک و صنایعی که با مشکل روبه رو هستند چندان به صرفه نباشد.
مدیرعامل تامین سرمایه آرمان با تاکید بر اینکه یکی از مشکلات ورود صنایع به بازار سرمایه نبود اعتبارسنجی و رتبه بندی مناسب است، گفت: در کشورهای توسعه یافته تمام شرکت ها اعتبارسنجی می شوند، اما نبود این اعتبارسنجی در صنایع داخلی باعث کمبود تقاضا شده است.

به گفته خواجه نصیری ضمانت های بانکی نیز معضل بزرگی برای صنایع فوق به وجود آورده است. به عبارت دیگر اکثر روش های تامین مالی به تضمین بانکی نیاز دارد و هر کدام به گونه ای در این راستا محدودیت مالی ایجاد می کنند.

مدیرعامل تامین سرمایه آرمان دیگر چالش بنگاه های اقتصادی عدم آگاهی و فرهنگ‌سازی مناسب در زمینه معرفی بازار سرمایه بوده و همچنین روش های متنوع تامین مالی متناسب با شرایط صنایع نیست.

خواجه نصیری در خصوص عدم استفاده از روش های مدرن تامین مالی در کشور گفت: ضعف قوانین ساختاری، عدم فرهنگ سازی و همچنین به دلیل اینکه ابزارهای مدرن متدوال نبوده و در صورت انتشار متقاضی ندارند، از جمله دلایلی است که موجب شده تا روش های دیگر تامین مالی مورد استفاده قرار نگیرند.

مدیرعامل تامین سرمایه آرمان با اشاره به اینکه در ایران به تامین مالی از طریق بازار سرمایه توجه چندانی نشده، اضافه کرد:به عبارت دیگر زیرساخت‌های مناسب برای این کار در کشور فراهم نیست و این مشکلات پایه‌ای موجب شده تا در عمل ظرفیت تامین مالی از طریق بازار سرمایه محدود شود.

به گفته خواجه نصیری بازار سرمایه از لحاظ مالی پتانسیل های موجود برای تامین مالی بنگاه های اقتصادی را داراست اما از لحاظ ساختاری عملکرد ضعیفی دارد که باید  بیش از پیش روی آن متمرکز شد.

وی درباره جذب سرمایه خارجی در جهت رونق بنگاه های اقتصادی افزود: معتقدم نخست باید روش های تامین مالی از سطح بین المللی را در کشور تببین کنیم، چرا که بزرگترین مشکل عدم وجود ساختار فنی و تکنیکی در این حوزه است، معتقدم جهت تامین مالی بنگاه ها وجود این ساختارها لازم و ضروری است.
منبع: اگزیم نیوز

مدیرعامل موسسه اعتباری ملل تاکید کرد: عمل به عقود اسلامی متعددی که وجود دارند، باعث می شود که شبهات و دغدغه های شرعی مراجع عالیقدر، مردم و دلسوزان نظام برطرف شود.

حجت الاسلام سیدامین جوادی روز سه شنبه در گفتگو با خبرنگار شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبِنا) اظهارداشت: یکی از چالش های صنعت بانکداری بحث نرخ سودهای صنعت بانکداری است.

وی دغدغه های مراجع عالیقدر تقلید، دلسوزان نظام جمهوری اسلامی و مردم را درباره نرخ سودهای سپرده گذاران یادآور شد و افزود: نظام بانکی باید به این دغدغه ها پاسخ مثبت داده و دغدغه های موجود را برطرف کند.

مدیرعامل موسسه اعتباری ملل ریشه کن کردن ربا و پول های ربوی در شبکه بانکی را موضوعی سخت ندانست و گفت: اگر عقود اسلامی در صنعت بانکی کشور جاری شده و همه بانک ها ملزم به رعایت آن شوند، دیگر شبهه ای برای ربا نخواهیم داشت.

حجت الاسلام جوادی سپرده های بانکی را به دو دسته پول های وکالتی و مالکیتی تقسیم کرد و توضیح داد: سپرده هایی که نزد نظام بانکی وجود دارد و به آن سود پرداخت می شود، پول های وکالتی است و بانک از طرف سپرده گذاران وکالت دارد تا از این سپرده ها برای سرمایه گذاری در پروژه های مختلف مناسب استفاده کرده و بعد از برداشت کارمزد خود مابقی آن را به سپرده گذار پرداخت کند.

وی ادامه داد: سپرده های قرض الحسنه نزد شبکه بانکی پول های مالکیتی بانک ها محسوب می شوند و بانک مرکزی برای آنها برنامه ریزی کرده تا برای وام ازدواج جوانان و وام های ضروری مردم، تسهیلات پرداخت شود.

مدیرعامل موسسه ملل گفت: عقود شرعی بسیاری وجود دارد که عمل به آنها باعث می شود هیچگونه شبهه شرعی پیش نیامده و دغدغه های مراجع عالیقدر تقلید، مردم و دلسوزان نظام با دقتی کوچک برطرف شود.


منبع: ایبنا

مجید پیره، کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، در تشریح دستور کار جلسه این هفته کمیته فقهی سازمان بورس اظهار کرد: در جلسه این هفته به موضوع تنظیم مصوبه کمیته فقهی در خصوص توسعه اوراق اجاره با تمرکز بر تأمین مالی بخش دولتی پرداخته می‌شود.

وی ادامه داد: همانگونه که در جلسه قبل، صحبت شده بود و اعضاء با آن موافقت کرده بودند، به پیشنهادی که وزارت امور اقتصادی و دارایی به سازمان بورس ارائه کرده است، دارایی‌ای که مبنای انتشار اوراق اجاره قرار می‌گیرد، به جای دارایی فیزیکی، دارایی‌های مالی از نوع سهم باشد.

پیره افزود: به عبارت دیگری، دولت برخی از سهام شرکت‌های دولتی را مبنای انتشار اوراق اجاره قرار می‌دهد. البته در صورت تصویب این مصوبه، این طرحی که برای اوراق اجاره وجود دارد، مختص به بخش دولتی نیست بلکه بخش خصوصی هم می‌تواند با رعایت ضوابط، از محل سهامی که دارد، اوراق اجاره منتشر کرده و تأمین مالی کند.

کارشناس انجمن مالی اسلامی ایران ادامه داد: موضوع دومی که در دستور کار کمیته فقهی قرار گرفته، گواهی سپرده سهام است. این اوراق یکی از انواع ابزارهای مالی است که مطابق ساختار آن، سهامدار عمده در شرکت می‌تواند سهم خود را واگذار کند و در عین حال حق رأی حاصل از آن سهم را در اختیار خود نگه دارد.

پیره افزود: البته فرآیند آن، الگویی است که هنوز در دست بررسی است و انشاء‌الله بعد از نهایی شدن، در کمیته فقهی طرح شده و در صورت دریافت مجوز فقهی و شرعی  این ابزار، دستورالعمل مربوطه آن نوشته خواهد شد.

کارشناس انجمن مالی اسلامی ایران در پایان گفت: جلسه کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار برای بررسی موارد مذکور، چهارشنبه، ۵ آبان‌ماه ۹۵ ساعت ۱۵:۳۰ در محل سازمان بورس و اوراق بهادار، واقع در میدان ونک، ابتدای ملاصدرا، پلاک ۱۳ برگزار می‌شود.

منبع: ایکنا

دکتر ولی‌اله سیف رئیس کل بانک مرکزی با اعلام تامین مالی بیش از ۱۲۵۰۰ بنگاه اقتصادی کوچک و متوسط از شتاب گرفتن پرداخت وام ازدواج خبر داد و گفت: در سال جاری پرداخت تسهیلات به واحدهای کوچک و متوسطی که با مشکل سرمایه در گردش مواجه‌اند را در اولویت قرار دادیم تا چرخ تولید به گردش درآمده و شاهد رشد اقتصادی در کشور باشیم؛ این تصمیم بهترین تصمیمی بوده که تاکنون برای تخصیص بهینه منابع بانکی گرفته شده و یقینا منجر به شکوفایی اقتصادی خواهد شد.

رییس کل بانک مرکزی اظهارداشت: تاکنون ۹۸۰۰ میلیارد تومان برای تامین مالی ۱۲ هزار و ۵۲۲ بنگاه اقتصادی کوچک و متوسط اختصاص داده شده و این روند کماکان در حال افزایش است. این در حالی است که بر اساس برآورد های اولیه تنها ۷۵۰۰ واحد تولیدی کوچک و متوسط نیاز به تامین نقدینگی داشتند.

رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به نشست هماهنگی برای سفر کاروان تدبیر و امید به استان مرکزی که هفته قبل در محل بانک مرکزی برگزار شد، گفت: در این جلسه پروژه‌های اقتصادی این استان که از طریق نظام بانکی قابل انجام است بررسی شد. از جمله این پروژه ها، پروژه پالایشگاه پلاسمای خون است که با عاملیت بانک ملی و عضویت سندیکایی بانک‌های تجارت، سپه و صادرات و سرمایه گذاری ۲۲۰ میلیون یورویی و ۴۰ میلیارد تومانی عملیاتی می‌شود. پروژه دیگر پتروشیمی الوند است که با عاملیت بانک صنعت و معدن به اجرا برسد. از دیگر طرح‌های مصوب در این نشست، تامین مالی شرکت آلومینیوم سازی اراک توسط بانک ملت و الیاف شیشه ره آورد ساینای دلیجان توسط بانک ملی با مشارکت صندوق توسعه ملی است که با همکاری مدیران عامل بانک‌ها قرار شد در فاصله دو تا سه ماه آینده تمام این‌ طرح‌ها تامین مالی شود.

وی عملکرد نظام بانکی در خصوص پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج را مورد تاکید قرار داد و افزود: در سال ۱۳۹۵، مقرر شد وام قرض‌الحسنه ازدواج از ۳ میلیون به ۱۰ میلیون تومان افزایش یابد که این اقدام فشار زیادی را به نظام بانکی وارد کرد. با این وجود، نظام بانکی با توجه به اثرات مثبت اجتماعی این طرح، به طور جدی به پرداخت این تسهیلات پرداخت. بر این اساس از ابتدای مردادماه که مبلغ وام ازدواج به ۱۰ میلیون افزایش یافت، در مجموع ۳۳۰ هزار فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج پرداخت شده که از این تعداد ۱۳ هزار فقره با رقم ۲۰ میلیون تومان برای ایثارگران بوده است. در مجموع از ابتدای امسال نزدیک به ۴ هزار میلیارد تومان وام ازدواج توسط نظام بانکی پرداخت شده است.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص حجم تسهیلات پرداختی نظام بانکی به بخش‌های اقتصادی گفت: در سال ۱۳۹۴، حجم کل تسهیلات پرداختی ۴۱۷ هزار میلیارد تومان بوده است. در شش ماه نخست امسال، نظام بانکی ۲۳۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که از این مبلغ سرفصلی برای تامین مالی واحد‌های کوچک و متوسط اختصاص داده شده تا رونق و اشتغال را برای اقصی نقاط کشور به ارمغان بیاورد.

منبع: ایبنا

یکی از راهکارهایی که برای کاهش بدهی‌های دولت وجود دارد، انتشار اوراق مشارکت و فروش آن است و به همین دلیل در ماه‌های اخیر، انتشار و فروش اسناد خزانه اسلامی در فرابورس ایران رونق بسیاری داشته است.
روال مرسوم در مورد انتشار هرگونه اوراق بهادار در کشور بدین گونه است که ابتدای در کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار مورد بررسی قرار گرفته و پس از تأیید این کمیته و طی مراحل بعدی از جمله در شورای عالی بورس، مراحل انتشار را طی خواهد کرد. در روزهای اخیر، برخی مسائل در مورد جنبه‌های شرعی انتشار اوراق مشارکت دولتی مطرح و از جمله سخنانی در مورد ربوی بودن این اوراق منتشر شد.
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کل کشور، اخیرا در نشست خبری خود در پاسخ به سؤالی در خصوص شائبه ربوی بودن فروش اوراق مشارکت توسط دولت گفت: آنچه در حال حاضر برای واگذاری اوراق مشارکت از طریق بازار سرمایه و بورس انجام می‌شود، اینگونه است که این قراردادها از لحاظ فقهی مورد تأیید قرار گرفته است. فروش اوراق قرضه، اشکال شرعی دارد و ربوی است. اینها اوراق قرضه نیست، بلکه اوراق صکوک اسلامی است و قطعا نظر مراجع بزرگوار برای ما بسیار مهم است.
اوراق مشارکت دولت مشکل شرعی ندارند
برای بررسی بیشتر این موضوع با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن آقا نظری، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، به گفت‌وگو نشستیم که وی در این‎باره گفت: در این اوراق که دولت قصد انتشار و فروش آن را دارد، دِین فروخته می‌شود و هیچ‎گونه عملیات ربوی رخ نمی‌دهد بلکه صرفا برای تسویه طلب‌ها از دولت است.

وی اظهار کرد: دولت بدهکار است و اکنون که طلبکاران مراجعه کرده‌اند، دولت قصد دارد، طلب آنها را به فروش برساند تا بتواند پول نقد را نصیب طلبکاران کند. در چنین شرایطی، طلبکاران، طلب خود از دولت را به قیمتی کمتر می‌فروشند و پول نقد دریافت می‌کنند.
خرید و فروش دِین در اوراق مشارکت
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: چند ماه پس از این اتفاق، دولت همان مقداری که بدهکار است را به شخص ثالث می‌دهد. این اوراق را اسناد خزانه اسلامی می‌نامند و آنها که این اوراق را با اوراق قرضه یکی می‌دادند، صحبتشان صحیح نیست.
حجت‌الاسلام نظری خاطرنشان کرد: در قانون بودجه هم به اسناد خزانه اسلامی در راستای تسویه بدهی‌های دولت اشاره شده است تا دولت به طلبکاران اعلام ‌کند طلب خود را به فروش برسانند؛ بنابراین، این اواق هیچگونه مشکل شرعی ندارند بلکه بخشی از اوراق صکوک اسلامی هستند که به آن خرید و فروش دِین گفته می‌شود.
مکانیزم انتشار اوراق مشارکت
وی افزود: مکانیزم انتشار و فروش این اوراق، دقیقا همانند این مسئله است که شما از شخصی، یک میلیون تومان طلبکار هستید اما حاضرید با دریافت نهصد هزار تومان هم طلب خود را تسویه کنید، در این شرایط اگر بدهکار هم توان پرداخت بدهی خود را نداشته باشد، نفر سومی را پیدا خواهید کرد که بدهی وی را خریداری کرده و شش ماه بعد یک میلیون تومان دریافت کند.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: در چنین شرایطی، مشکل طلبکار حل می‌شود اما دولت در موقع سررسید باید بدهی را به طور کامل پرداخت کند؛ بنابراین چون دولت مبلغ زیادی را به پیمانکاران بدهکار است و پولی هم ندارد، اکنون دِین خود را به فروش می‌رساند.
تفاوت اوراق مشارکت و قرضه
حجت‌الاسلام نظری در پاسخ به پرسشی درباره تفاوت این اوراق با اوراق قرضه اظهار کرد: در اوراق قرضه، قرض گرفته و بهره پرداخت می‌شود اما در این شرایط، دِین به فروش می‌رسد و هنگامی‌که دستور داده می‌شود که دولت می‌تواند بدهی خود را به فروش برساند، به مؤسسه، بانک یا به بورس اعلام می‌کند که مجری انجام این موضوع باشد.
عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در پایان تأکید کرد: این اوراق به تأیید کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده است و هیچگونه مشکل شرعی بر آن وارد نیست.
منبع : ایکنا