کنفرانس‌ها و نشست‌های علمی

سخنرانی دکتر حسینی مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران (مدیر پنل)
وقتی از اقتصاد صحبت می کنیم، باید به اقتصاد سالم برسیم. در هر کشوری یک اقتصادی وجود دارد ولی مهم است که یک اقتصاد سالم در محیط کسب و کار وجود داشته باشد.
ایشان در ادامه گفت: اقتصاد سالم سه مولفه دارد:
1. در اقتصاد سالم نوآوری مورد تاکید هست و حتما باید جدی گرفته شود.
2. بهره وری. اقتصاد باید بهره ور باشد. اگر ما از بازار مالی اسلامی صحبت می کنیم، باید ببینیم که این بازار چقدر بهره وری دارد و چقدر به رشد و توسعه اقتصاد کمک می کند و چه میزان می تواند حجم تامین مالی کشور را افزایش دهد و چقدر می تواند به توزیع عادلانه ثروت کمک کند و... .
3. هر اقتصاد سالم مستلزم وجود بازارهای مالی شفاف، نقدشونده و کاراست. این سه ویژگی را در بازارهایمان باید داشته باشیم. چون بازار است که به همه ی نظرها اهمیت می دهد و آنها را بررسی می کند و نهایتا در ارزش گذاری دارایی هایی که در آن بازار معامله می شود،جا به جایی نقدینگی و هدایت نقدینگی کمک می کند.
همچنین دکتر حسینی به این موضع اشاره کرد که: یک تعریف عملیاتی از اقتصاد سالم همه ی ما باید داشته باشیم. اگر این سه ویژگی ای که به آن اشاره شد را در یک اقتصاد دیدیم، از نظر علمای اقتصادی، این اقتصاد یک اقتصاد سالم است و مسیر خودش را درست طی می کند. در زیر بخش های اقتصاد هم می شود همین مدل را پیاده سازی کرد. ما برای چه در بازار سرمایه دنبال ابزار سازی و نهاد سازی هستیم؟ وقت اضافه و منابع اضافه که در واقع نداریم. قطعا می خواهیم از این نهادسازی و ابزار سازی به رشد و توسعه اقتصاد کشور کمک کنیم. اهمیت دهیم به نوآوری ابزار سازی و نهاد سازی. اهمیت دهیم به این که این کارها بهره ور باشد. برای ابزارها و نهادها بتوانیم یک بازاری ایجاد کنیم که مردم بر اساس انگیزه های اقتصادی بیایند و مشارکت کنند و صرفا بحث حمایت و از یک بخش بودجه مملکت را برداریم و به بخش دیگر کمک کنیم، خیلی راهکار بلند مدتی قطعا نیست.
در پایان دکتر حسین گفت: پنلی که در خدمتتان هستیم، پنل الزامات توسعه نوآوری های مالی اسلامی در بازارهای مالی است که سوالات و دغدغه هایی در این حوزه وجود دارد. این ابزارها و نهادها چه کمکی می توانند به توسعه نوآوری کنند و توسعه نوآوری چه کمکی می تواند به همه گیر شدن ابزارها و نهادهای مالی اسلامی کند؟
سخنرانی دکتر مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی
مواردی که امروز خدمتتان ارائه خواهم کرد، دو بخش دارد:
1. وضعیت فعلی ما چیست؟ وقتی داریم در مورد توسعه ی فناوری های مالی اسلامی صحبت می کنیم، باید ببینیم در مورد چه بافتاری حرف می زنیم.
2. چه کار باید کرد و الان چه کارهایی داریم می کنیم؟
وقتی در خصوص فناوری های مالی اسلامی صحبت می کنیم،آن فین تک هایی را داریم صحبت می کنیم که یک برچسب حلال روی آنها خورده است. کل اقتصاد ایران در سال 2025 در حدود 5 تریلیون دلار در واقع تخمین می زنند و مصرف کالا و خدمات حدود 2 تریلیون دلار تخمین زده شده است. اگر ما بخواهیم تفکیک دارایی های مالی در سال 2021 را نگاهی بیاندازیم، ایران را جزو کشورهای بزرگ این حوزه شناسایی کرده اند. اگر ما بخواهیم موضوعات فین تک را از لحاظ موضوعی طبقه بندی کنیم، در سال 2022 ئدر حوزه مالی بیشتر فین تک ها در آن حوزه حضور دارند.
فرصت های منطقه ای توسعه فین تک ها در حوزه های مختلفی است. کارکردهای مثبت فین تک های اسلامی موجب جلب توجه سرمایه گذاران خطرپذیر خارج از کشورهای اسلامی به ویژه در اروپا با محوریت کشور انگلستان شده است. روند تغییرات اهمیت چالش های پیرامون فناوری های مالی اسلامی را اشاره می کنیم.
بحث آموزش مشتریان بحث مهمی است. همانجایی که در رسانه ها معمولا ما ضعیف هستیم و از آن ضربه می خوریم. بحث تنظیم گری بسیار مهم است. حوزه های رشد فناوری مالی تا سال 2023، بحث Payment در سطح قرارداد و مباحثی مثل رمز دارایی ها، مباحث مهمی هستند.
اولویت های توانمندسازی فناوری های مالی اسلامی در سال 2022 را به این ترتیب می شود بیان کرد:
1. Capital
2. Finding Talent
3. Geographic Expanshon
4. Regulation
5. New Emrging Technologies
حجم بازار فناوری مالی اسلامی:
کشور اندونزی در سطح اول قرار دارد و پرجمعیت ترین کشور مسلمان است.
کشور انگلستان هم در سطح دوم قرار دارد.
کشور امارات هم در سطح سوم قرار دارد.
علی رغم ظرفیت مناسب، سهم ایران از نظر تعداد فناوران مالی اسلامی منطقه ای و بین المللی در میان سایر کشورها در وضعیت مناسب قرار ندارند.
رویکردهای مختلف رگولاتورها در مواجهه با فناوری مالی:
1. مشاهده و نظاره گری
2. آزمون و یادگیری
3. تسهیل گر نوآوری
4. باز طراحی مقالات
در حوزه مشاهده و نظاره گری، رمز ارز، لند تک و BNPL را می شود مثال زد.
در حوزه آزمون و یادگیری شاید بشود بلاک چین را آورد.
در حوزه تسهیل گر نوآوری، راه اندازی هاب فناوران،ایجاد سند باکس رگولاتوری و برنامه ریزی تشکیل کمیته تسهیل گری فناوری مالی در شرکت ملی انفورماتیک را داشتیم.
و در هایت در بحث باز طراحی مقررات، نئو بانک و بانکداری باز تا حدودی رشد خیلی خوبی داشته است.
سخنرانی دکتر ناصرپور معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار
بازار سرمایه ایران بعد از تصدیق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در سال 1384، یک پوست اندازی جدیدی را عملا داشته و طبیعتا بعد از آن تاریخ، با وجود بستر قانونی مناسبی که در آن زمان پیشبینی شد، عم به لحاظ تعداد ابزارها و نهادهای مالی جدیدی که در این بازار شکل گرفت در فضای بازار سرمایه و هم به لحاظ عمقی که در این 15 سال این ابزارها گرفتند، واقعا تحول قابل مشاهده ای را شاهد بودیم. عمده ی این تحولات به نوعی برگشت به آن بستر و زیر ساخت قانونی که به درستی در آن زمان پیشبینی شد، این اجازه را داد یه دست اندرکاران حوزه و سازمان مدیریت بازار سرمایه که بتوانند نوآوری های جدید را میتنی بر این قانون شکل و توسعه دهند و چیزی باشد که الان داریم مشاهده می کنیم.
اگر بخواهیم یک تعریف برای نوآوری را عرض کنیم، به این شکل است که:
نوآوری مالی، فعالیت خلق و سپس عمومی سازی ابزارها، تکنولوژی ها، نهادها بازارهای مالی جدید است.
نوآوری مالی متشکل از هر روشی است که در آن، تامین مالی و سیستم مالی، مدرن می شوند.
به صورت متعارف، آن چیزی که تحت عنوان نوآوری معمولا مطرح می شود، ما می توانیم این را به دو بخش تقسیم کنیم:
1. ابداع ابزار
2. توسعه کاربرد
انواع نوآوری مالی:
1. استفاده از ابزارهای توسعه ای
افزایش نقدشوندگی در بازار، دسترسی پذیری به وجوه با جذب سرمایه گذاران جدید و تسهیل دسترسی به اعتبارات.
2. استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک
پوشش، به اشتراک گذاری و توزیع مجدد ریسک مالی.
3. اوراق بهادارسازی دارایی
طراحی و فروش اوراق بهادار با ضمانت و پشتوانه دارایی های تجمیع شده با هدف افزایش نقدشوندگی دارایی های مذکور.
رویکردهای جاری نسبت به طراحی ابزارهای مالی نوین در کشورهای اسلامی:
1. رویکرد تقلید و گرته برداری از ابزارهای رایج در سیستم سرمایه داری بدون توجه به مبانی شرعی که در بین برخی از کشورهای دارای نظام های مالی دوگانه اسلامی و لیبرال هستند، رایج است.
2. رویکرد رفع تعارض فقهی از ابزارهای نوین طراحی و کاربردی شده در نظام های مالی غربی و استفاده از آن با تغییرات و اصلاحات در سیستم مالی اسلامی (رویکرد امضایی).
3. رویکرد تحول و آغاز از نیاز که با بررسی نیازهای جامعه و ارزیابی ابزارهای مطابق با این نیازها شروع شده، سپس به انتخاب ابزارهای مورد یاز می پردازد.
نوآوری مالی و چالش های پیش رو:
1. کاهش انگیزه های لازم برای طراحی ابزارها و نهادهای مالی نوین باتوجه به افق بلندمدت سودآوری مورد نظر.
2. طولانی بودن مدت زمان تصویب ابزارهای نوین مالی.
3. فقر دانش کاربردی مالی برخی از مدیران مالی شرکت های تولیدی و خدماتی و عدم همراهی آنان.
4. فقدان بسترهای لازم برای عرضه خصوصی بازارهای نوین مالی.
5. ضعف ارتباطات بین المللی با بازارهای مالی توسعه یافته.
سخنرانی دکتر علی عبداللهی مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک
فن آوری مالی (فین تک) ترکیبی از فناوری و نوآوری با هدف رقابت با روش های سنتی مدیریت مالی جهت ارائه خدمات مالی است.
اگر بخواهیم یک نگاه منسجم به توسعه مالی اسلامی و فناوری های نوین مالی در کشور داشته باشیم، باید یک نگاه اکوسیستمی داشته باشیم. مشکل ما این است که نگاه های ما خیلی بخشی و محدود است.
بازار سرمایه دارد کار خودش را می کند، بانکداری اسلامی دارد کار خودش را می کند و... . حالا ما یک سری کمیته های فقهی داریم که البته اینها با یکدیگر لینک هستند ولی ما آن نگاه اکوسیستمی را نمی بینیم.
الزامات و ویژگی های فناوری های تحول آفرین:
1. تغییر قواعد کسب و کاری
2. بر هم زننده قوانین حاکمیتی
3. تمرکز زدایی
4. تغییر استراتژی های توسعه محصولات و خدمات
5. ریسک پذیری بالا
6. روند رو به رشد بالا
راهکارهای توسعه نوآوری در حوزه فناوری مالی:
1. همراهی و مشارکت
شرکت در جلسات استارت آپ ها و ملاقات با شتاب دهنده ها
آگاهی از روندها، کاربردها و ریسک ها و فناوری های نوین در ایجاد هاب های نوآوری و کمیته های مشاوره
2. آموزش
آموزش و افزایش آگاهی در مورد مسائل پیچیده فناوری های آنها
فعالیت های تحقیق و توسعه در حوزه های نوین
همایش های ملی و بین المللی
3. آزمایش
آزمایش فناوری ها در محیط امن به منظور اطمینان از پایداری
اهمیت توسعه Sand BoX ها
سخنرانی دکتر بهنام محسنی مدیرعامل تامین سرمایه تمدن
اهمیت اقتصاد دانش بنیان:
1. اقتصاد دانش بنیان به معنای تولید و مصرف مبتنی بر دارایی های فکری است. به طورخاص توانایی تجاری سازی دانش و به کار بستن نتایج حاصل از تحقیق و توسعه است.
2. تحقیقات مختلف در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته حاکی از اثر معنادار و شگرف اقتصاد دانش بنیان بر رشد اقتصادی کشورهاست.
3. با روند پیری جمعیت و کاهش منابع طبیعی، مهم ترین منبع رشد اقتصادی در آینده توسعه دانش بنیان خواهد بود.
4. سرمایه اصلی شرکت های دانش بنیان دارایی فکری و سرمایه انسانی است. فعالیت اصلی شرکت های دانش بنیان تبدیل دانش به محصول است و سهم دارایی های فیزیکی و منابع طبیعی در این شرکت ها کمتر از دیگر شرکت ها می باشد.
نتایج عدم توجه به تامین مالی دانش بنیان:
1. عدم تامین مالی مناسب همواره توسعه بنگاه های دانش بنیان را با چالش مواجه می کند.
2. شکاف سرمایه به معنای عدم تامین مالی کافی شرکت های دانش بنیان و از دست رفتن بخشی از پتانسیل های رشد در این حوزه است.
3. بازار سرمایه جهت رفع شکاف سرمایه، نیازمند نوآوری های مالی اسلامی در توسعه ابزارها و نهادهای مالی، جهت تامین مالی کارا و کافی شرکت های دانش بنیان است.
الگوهای موجود تامین مالی دانش بنیان در دنیا:
1. صندوق دارایی فکری: در دارایی های فکری مانند حق اختراع سرمایه گذاری می کنند. با این صندوق ها امکان تامین مالی شرکت های دانش بنیان و سرمایه گذاران با فروش دارایی های فکری میسر می گردد.
2. بدهی مبتنی بر دارایی فکری: به شرکت ها اجازه می دهد با وثیقه قرار دادن دارایی فکری خود از بانک ها یا موسسات مالی وام بگیرند.
3. اوراق کوچک: اوراق بدهی است که در بازار اوراق شرکت های کوچک و متوسط منتشر می شوند.
4. اوراق قابل تبدیل به سهام: یک ابزار کارا جهت تامین شرکت هایی است که از رتبه اعتباری و دارایی ثابت بالایی برخوردار نیستند، اما دارای پتانسیل رشد بالایی هستند.

شرکت هایی که دارایی مشهود بالایی ندارند و از چشم انداز رشد مناسبی برخوردار هستند می توانند با انتشار اوراق قابل تبدیل، هزینه تامین مالی کمتری را متحمل شوند. به همین دلیل بخش بزرگی از اوراق قابل تبدیل در جهان توسط شرکت های حوزه تکنولوژی منتشر می شود و اوراق بهادار قابل تبدیل را به یک ابزار کارا جهت تامین مالی شرکت های دانش بنیان تبدیل کرده است.

لزوم نوآوری اسلامی در تامین مالی دانش بنیان ها:
با به روز نمودن اتانداردهای گزارشگری مالی خصوصا استانداردهای مربوط به دارایی های نامشهود و افزایش شفافیت و حسابرسی در این زمینه، می توان موجب افزایش شفافیت و جلب نظر سرمایه گذاران در حوزه دانش بنیان شد.
تسهیل عرضه اولیه شرکت های دانش بنیان، موجب رغبت بیشتر سرمایه گذاران و تامین مالی سهل تر این شرکت ها می گردد.
با نوآوری اسلامی در حوزه قابل معامله شدن مالیاتی، امکان تامین مالی برای شرکت های دانش بنیان خصوصا در مراحل اولیه عمر، افزایش خواهد یافت.

برای دریافت فایل ارائه دکتر محرمیان اینجا کلیک کنید.

برای دریافت فایل ارائه دکتر ناصرپور اینجا کلیک کنید.

برای دریافت فایل ارائه دکتر عبداللهی اینجا کلیک کنید.

برای دریافت فایل ارائه دکتر محسنی اینجا کلیک کنید.