میلاد خوش زبان/ کارشناس ارشد مالی

زمان با سرعتی فراتر از چیزی که می‌پنداشتم گذشت و چند سال پس از پایان تحصیلات کارشناسی ارشد، در درس بازار سرمایه اسلامی خود را در کلاس وی یافتم. آنجا بود که برای اولین بار دکتر موسویان بزرگ را از نزدیک ملاقات کردم و این افتخار نصیبم‌ گشت تا از حضور ایشان در دروس بازار سرمایه اسلامی مقدماتی و پیشرفته و از مشورت ایشان در پایان‌نامه بهره‌مند شوم و همان‌جا بود که متوجه شدم چرا او در بازار سرمایه ایران بی‌همتا و بی‌نظیر است.

استاد فقید علی رغم داشتن دانش بسیار بالا در بازارهای مالی و عضویت در شورای فقهی بانک مرکزی، کمیته فقهی سازمان بورس و ایضا عضویت در شورایعالی بورس از تواضع بی‌نظیری برخوردار بودند. در کلاس درس همیشه دانشجویان را تشویق به اظهارنظر و راهنمایی می‌کردند و در مورد مسائل مختلف مالی متواضعانه می‌گفتند: «این رو شما به عنوان خبره مالی باید بهتر بدونید و نظر بدید..» او دقیقا به همین شکل و در عین اینکه در قله بازار سرمایه اسلامی قرار داشت، فروتن بود…

از قبل شنیده بودم که نقش وی در کمیته فقهی سازمان بورس بسیار پررنگ است. زمانی رسید و توفیقی فراهم شد تا به عنوان میهمان در این کمیته حضور داشته باشم و این موضوع را از نزدیک به چشم خود ببینم که با هوش وافر و تسلط گسترده و وسیعی که به مباحث دارد، می‌تواند در لحظه درباره موضوعات بازار سرمایه اسلامی استدلال کند و ادله بیاورد.

احتمالا عده کمی از معامله‌گران حقیقی بدانند که بسیاری از اوراق و ابزارهای مالی طراحی شده در داخل مرهون تلاش‌های وی می‌باشد، از اختیار معامله گرفته تا قرارداد آتی و…

تسلط بی‌مانند وی بر مسائل مالی و اقتصادی و فقهی منجر به خلق ابزارها و قراردادهای نوین در بازارهای پولی و مالی گشته است. نگاشته‌های وی در حوزه بانکداری اسلامی و بازار سرمایه اسلامی به حدی زیاد هستند که یکبار در کلاس تعریف می‌کردند که برای جمع‌آوری رزومه خود از فردی کمک خواسته‌اند. عمر او همین‌قدر پربرکت و بی‌نظیر بود.

استاد موسویان نه تنها در علوم اقتصاد اسلامی و مالی اسلامی بی‌بدیل، بلکه حتی در اخلاق هم سرآمد بودند. اگرچه به دلیل مشغله بسیار زیاد کمتر فرصت تدریس داشتند، اما علم خود را هیچ‌گاه از دانشجویان دریغ نمی‌کردند و دانش خود را خاضعانه در اختیار آنان قرار می‌دادند، تا جایی که حتی با مطرح کردن چالش‌های مختلف در بازار سرمایه و بحث‌های کمیته فقهی درباره ابزارها و قراردادهای مختلف دانشجویان را تشویق به ارائه راهکار و ارائه آن در کمیته می‌نمودند. بحث‌های پیچیده مربوط به «فروش استقراضی» و جایگزینی آن با «فروش تعهدی» از جمله موارد اخیری بودند که ایشان دانشجویان را تشویق به ارائه راهکارهای مختلف درباره آن می‌نمودند.

کلاس درس‌شان بسیار شیرین بود و همیشه مسائل پیچیده را با بیانی ساده توضیح می‌دادند. خالصانه انرژی فراوانی را در کلاس خرج می‌کردند و به هیچ وجه خسته نمی‌شدند. گویی لبخند از لب‌شان افتادنی نبود.

آخرین باری که با ایشان صحبت کردم کمی قبل از بستری شدن‌شان و درباره مسئله‌ای راجع به پایان‌نامه‌‌ام بود که ایشان استاد مشاور بودند. قرار بر این بود ساعت ۷ عصر صحبت کنیم که میسر نشد. کمی بعد خودشان تماس گرفتند و گفتند که اندکی ناخوش احوال بوده‌اند و در آن‌ زمان به درمانگاه مراجعه کرده بودند. عرض کردم که استاد مطلب واجبی نیست، می‌توانیم بعدا صحبت کنیم. اما ایشان گفتند که مشکلی وجود ندارد. او به معنای کلمه خستگی‌ناپذیر بود و خستگی برایش معنی نداشت.

بدون شک حجت‌الاسلام دکتر سید عباس موسویان را باید از دانشمندان بزرگ و بی‌بدیل اقتصاد اسلامی دانست. او که اولین برنده جایزه علوم انسانی اسلامی بود، در طول عمر ۶۰ ساله خود خدمات وصف‌ناپذیری را به بازارهای پولی و‌ مالی کشور ارائه داد. اگرچه میراث وی صرفا نوشته‌ها و کتب و مقالاتی نیستند که امروزه برای بسیاری از محققان منبع می‌باشند، بلکه احتمالا بزرگترین میراث وی همان راهی است که او عمر پر برکت خویش را در راه توسعه آن قرار داد. مالی اسلامی، اقتصاد اسلامی و بازار سرمایه اسلامی با حضور وی چند پله فراتر رفتند و او دانشجویان خود را با سطح بالایی از این مفاهیم آشنا نمود تا راه او را ادامه دهند.

ویروس منحوس کرونا بسیاری از عزیزانمان را از ما گرفت. غم از دست دادن استاد والامقام برای جامعه علمی و کمیته‌ها و شوراها و انجمن‌های مختلفی که وی در آن عضویت داشت، اندوه و مصیبت بزرگی خواهد بود که هرگز جبران نخواهد شد. سید عباس موسویان به عنوان یکی از چهره‌های شاخص اقتصاد اسلامی در یادها خواهد ماند و تصویر استاد خوش اخلاق ما با آن لبخند همیشگی‌اش تا ابد در ذهن‌‌مان نقش خواهد بست. بدون شک نام و یاد «حاج‌ آقا‌ موسویان» به عنوان فردی تکرارناپذیر تا همیشه به نیکی زنده خواهد ماند.