احکام فقهی در حوزه کارآفرینی نیازمند بازنگری است/ دلایل موفقیت غیرمسلمانان در زمینه کارآفرینی اسلامی
داستان پیشرفت هر کشوری مختص خود آنهاست اما نکات بسیاری وجود دارد که میتوان از آن استفاده و الگوبرداری کرد؛ برای مثال مالزی، اندونزی و حتی انگلستان در حوزه کارآفرینی اسلامی بسیار قوی هستند چون در این حوزه به خوبی عمل میکنند...
کاوه یزدیفرد، مدیر شتابدهنده سلامت سیناژن، در گفتوگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره لزوم حمایت از استارتآپها و همچنین امکان یا عدم امکان شکلگیری استارتآپ قرآنی پرداخت و اظهار کرد: اگر بخواهیم در زمینه فرصتهای کارآفرینی در حوزه دینی صحبت کنیم باید عرض کنم که همانند بسیاری از مسائل دیگر، جایگاه واقعی خود را در سطح دنیا و دنیای اسلام دارا نیستیم و دلیل این مسئله هم این است که وقتی میخواهیم وارد یک حوزه بینرشتهای همانند کارآفرینی اسلامی شویم، تعاریف ما، تعاریف چندان دقیق و عمیقی نیست.
استفاده درست از مفاهیم بانکداری اسلامی در کشورهای غیرمسلمان
وی ادامه داد: ما اعتماد به نفس زیادی در مورد تعاریف بعضاً اشتباهی که از برخی مسائل ارائه میدهیم را دارا هستیم و به میزان زیادی قائل به یاد گرفتن و آموختن تجربی نیستیم. این مشکل اصلی است، در حالیکه آموزه اولیه کارآفرینی این است که ما همواره در حال اشتباه بوده و باید بپذیریم که همواره در حال یاد گرفتن از اشتباهات خود هم هستیم و به همین دلیل هرگز نمیتوانیم بگوئیم که صد درصد در حال طی کردن مسیر درست هستیم.
یزدیفرد عنوان کرد: ما مِتُد «بساز، اندازهگیری کن و یاد بگیر» را به خوبی پیاده نکردهایم و مدام به این فکر کردهایم که یاد بگیریم و پیاده کنیم؛ در حالیکه به عنوان مثال در زمینه توریسم اسلامی، صنعت حلال و بانکداری اسلامی، بسیار ضعیف و ناامیدکننده در حال جلو رفتن هستیم. بنده در کشورهای غیرمسلمان هم مشاهده کردهام که از مفاهیم درست و برحق بانکداری اسلامی به شیوه درست استفاده میکنند.
یکی از غیراسلامیترین اقتصادهای دنیا را دارا هستیم
وی افزود: البته وقتی چنین چیزی در تعالیم ما آمده است، قطعاً در اقتصاد هم مفید است اما آنهایی که به خوبی این مسئله را درک کردهاند در حال استفاده از آن هستند و ما یکی از غیراسلامیترین اقتصادهای دنیا را دارا هستیم بنابراین طبیعتا نمیتوانیم در حوزه کارآفرینی اسلامی هم مسیر درستی را طی کنیم. با این اوصاف بنده معتقدم که حیف است از منابعی که دارا هستیم به شکل بسیار بدی استفاده میکنیم.
مدیر شتابدهنده سلامت سیناژن ادامه داد: مشکل اصلی در نحوه نگاه و رویکرد ما در استفاده از این منابع است. ما در حال صحبت از یک مفهوم همانند اصول دین نیستیم. اصول دین ثابت هستند اما در فروع، نیاز به احکام داریم ولی در مورد کارآفرینی، شخص نابلدی، احکامی صادر کرده است که جوابگوی نیازهای ما نیست. بسیاری از احکام و فتواهای ما در این زمینه نیازمند بازنگری است. ما در حوزه کارآفرینی، یا دارای مجتهدی نیستیم یا اینکه تعداد آنان بسیار اندک است.
نهاد دین باید علوم خود در حوزه اقتصادی را به روز کند
یزدیفرد با اشاره به ضرورت حمات جدی از کارآفرینان افزود: ما نیازمند آن هستیم که کارآفرینان را به به شکل بهتری مورد حمایت قرار دهیم. ما در سیستمی قرار داریم که در یک طرف آن دولت، در یک طرف دیگر نهاد دین و در سوی دیگر، کارآفرین قرار دارد و نقش این سه مورد باید مشخص شود. به ویژه نهاد دین هم باید علوم خود در حوزه اقتصادی را به روز کند. هر کدام از این سه مورد شامل آگاهی کارآفرین، سیاستگذاری حاکمیت و دولت و به روز نبودن نهاد دین میتواند از موانع کارآفرینی باشد.
وی با اشاره به موفقیت سایر کشورها در زمینه کارآفرینی اسلامی و دینی تأکید کرد: من کشورهای مختلفی را مورد مطالعه قرار دادهام و معتقدم داستان پیشرفت هر کشوری مختص خود آنهاست اما نکات بسیاری وجود دارد که میتوان از آنها استفاده و الگوبرداری کرد. مثلا مالزی، اندونزی و حتی انگلستان در حوزه کارآفرینی اسلامی بسیار قوی هستند چون هر کدام از سه موردی که خدمتتان عرض کردم در جای خود به فعالیت پرداختهاند و جای خود را هم به خوبی شناختهاند و سعی کردهاند در آن حوزه به خوبی عمل کنند.
مدیر شتابدهنده سلامت سیناژن به وضعیت کارآفرینی دینی در کشورهای اروپایی اشاره کرد و گفت: در انگلستان، کسی نهاد دین را به کارآفرینان تحمیل نکرده است. حاکمیت نقش قانونگذاری را به خوبی اعمال کرده و کارآفرینان هم مفاهیم را به درستی تعریف کردهاند و به همین دلیل در کشورهای اروپایی، کارآفرینی اسلامی بسیار پیشرفت کرده است.
فضای استارتآپی باید دارای تنوع باشد
وی درباره امکان شکلگیری استارتاپ قرآنی اظهار کرد: حقیقاً خود بنده درباره چنین تعریفی به جمعبندی قاطع نرسیدهام که از استارتآپ قرآنی سخن بگویم. مسئله این است که آیا تعاریفی همانند استارتآپ قرآنی، استارتآپ اربعین، استارتآپ مسجد و استارتآپ علوم دینی کمکی به ما میکند و آیا از نظر علمی چنین چیزی درست است.
مدیر شتابدهنده سلامت سیناژن در پایان گفت: شاید بنده از لحاظ علمی در جایگاهی نباشم که این بحث را باز کنم اما معتقدم چنین تعاریفی دارای معایبی است چراکه فضای استارتآپی باید دارای تنوع باشد و باید به سمت سیاستهای حمایتی در راستای ترویج نوآوری و کارآفرینی در حوزه دین و محتوای اسلامی برویم اما نباید این حوزهها را از هم جدا کنیم تا بتوانند از همدیگر استفاده کنند؛ چراکه بسیاری از مفاهیم استارتاپهای دینی و غیردینی مشترک هستند.
منبع: ایکنا